Сельская гаспадарка

Абед па распарадку

Вядома ўсім, добры работнік — сыты работнік. А калі працуеш на свежым паветры ды яшчэ ў той час, калі дарагая кожная хвіліна, то тут без падтрымкі не абысціся. Падсілкавацца ў полі, амаль не адрываючыся ад рабочага працэсу, дапамагаюць працаўнікі “нябачнага фронту” — павары.

Дзень у сталовай ААТ “Авангард-Ніва” пачынаецца ў 6.15 — 6.30. І ўжо а дзявятай гадзіне ў памяшканні адчуваюцца смачныя пахі. Гаспадараць тут Раіса Ісайка і Галіна Мінакова. Сказаць, што работы шмат — не сказаць нічога. Трэба накарміць 51 чалавека, а ў дзень гэта больш за 200 порцый. Шчыра кажучы, дагэтуль ніколі не задумвалася, што за дзевяць-дзесяць гадзін дзве жанчыны могуць прыгатаваць столькі ежы, дарэчы, на чатырох канфорках. Не сакрэт, што амаль кожная гаспадыня час ад часу задумваецца, як смачна і разнастайна накарміць сям’ю. Але такія маштабы пад сілу не кожнаму, асабліва чалавеку, які знаходзіцца на заслужаным адпачынку. Напэўна, справа ў тым, што гэтыя жанчыны маюць асаблівую загартоўку, бо наўрад ці моладзі будзе па сілах такі напружаны графік, улічваючы ўмовы і шматнакіраванасць працы.

Распарадак тут строгі: у 11 гадзін Галіна Яўгеньеўна ад’язджае на палі, а Раіса Андрэеўна за-стаецца гатаваць і адначасова карміць жывёлаводаў. Дарэчы, ніякіх памочнікаў у жанчын няма: самі забяспечваюць чысціню працоўнага месца і сталовай у цэлым, чысцяць агародніну, раздаюць порцыі наведвальнікам, мыюць посуд. Усё гэта трэба рабіць у хуткім тэмпе, бо ўжо ў 16 гадзін машына з вячэрай адпраўляецца на пашы да пастухоў.

— Зараз, калі ідзе нарыхтоўка зялёнай масы, адвозім ежу яшчэ і ў 18 гадзін тым, хто задзейнічаны на закладцы сянажных траншэй, — расказвае Раіса Андрэеўна. — Працоўны тыдзень атрымліваецца 6 дзён амаль па дванаццаць гадзін. Раней з намі працавала Надзея Малевіч, але зараз яна дае нам толькі па адным выхадным дні.

Меню складаем на два тыдні, але рэгуліруем у залежнасці ад наяўных прадуктаў. Да таго ж халадзільнік маем звычайны, як у любой гаспадыні на кухні. Таму адразу шмат прадуктаў не заказваем. Лепш дастаўляць часцей, але свежае. Канечне, ужо цяжка рабіць удзвюх. Мне 59, а Яўгеньеўне — 70. Але нічога не зробіш — трэба накарміць мужчын. Шкада, што моладзь не прыходзіць. Мы, як кава “тры ў адным”, выконваем шмат функцый.

Нягледзячы на напружаны графік, жанчыны па-спяваюць і асабістую гаспадарку ўладкаваць. Гадуюць курэй ды свінак, саджаюць агародніну і, канечне, кветкі, каб прыгожа было навокал і воку адпачынак.

А як у суседзяў?

Іну Гайкевіч, повара ААТ “ЖорнаўкаАГРА”, сустрэлі ў дарозе. Дакладна кажучы, “злавілі”. Жанчына развозіла гарачыя абеды работнікам на палях. “Кропак” дастаўкі ў яе каля 16, таму доўга на адным месцы не застанешся. Гарачае харчаванне працаўнікі палёў атрымліваюць два разы на дзень. Кормяць па-гаспадарску: свежымі наварыстымі супамі, другія стравы таксама разнастайныя і ў абед, і на вячэру. Ёсць і “фірменная” — беляшы. Порцыя немаленькія: па 500 грамаў, — хапае, каб падсілкавацца. Чай, пакуль спякотна, раздаюць халодным. У наяўнасці ўсё неабходнае: посуд, спецыяльныя тэрмасы для ежы, цырата, сурвэткі, папяровыя рушнікі і каністра з вадой, каб рукі памыць. Скаргаў з боку, так сказаць, спажыўцоў на якасць харчавання не паступала. Выключна словы падзякі. Хуценька падсілкаваўшыся, земляробы зноў садзяцца за руль. А Іна Мікалаеўна працягвае свой шлях ад поля да поля.

Усяго ж гаспадыні сталовай сельгаспрадпрыемства Наталля Лабада, Людміла Корсук і Іна Гайкевіч кормяць амаль 70 чалавек. Спіс немалы, аднак жанчыны паспяваюць не толькі пачаставаць сваіх “падапечных”, але і працоўнае месца ўтрымліваць у парадку, падрыхтоўваць прадукты для страў, якія ўваходзяць у меню на дзень, рабіць нарыхтоўкі. І ў такім рытме ўсю змену. Як павары спраўляюцца, вядома толькі ім. Мабыць, і тут ёсць свая асабістая загартоўка: на траіх амаль 50 гадоў кухарскага стажу, усе на заслужаным адпачынку.

Дастаўка харчавання апоўдні і ўвечары на непасрэдныя месцы працы людзей, задзейнічаных на корманарыхтоўцы, і пастухоў забяспечваецца на дзвюх машынах. І, калі Людміла Корсук і Іна Гайкевіч ад’язджаюць на палі кожная ў сваім напрамку, Наталля Віктараўна працягвае завіхацца на кухні.

— Мне тут падабаецца, — расказвае загадчыца. — Ёсць усё неабходнае: духавая шафа, электрапатэльня, памяшканні для асобнага захоўвання прадуктаў харчавання. Меню складаю сама кожны дзень, стараюся, каб стравы былі разнастайнымі і адпавядалі густу земляробаў. Работы, канечне, шмат, але зараз мне нават лягчэй. Справа ў тым, што раней працавала ў сталовай лапіцкай гаспадаркі. Вось там я была адна: і гатавала, і прыбірала, і ежу развозіла. А тут у мяне яшчэ два кухары. Канечне, моладзь сюды не спяшаецца. І не дзіўна, бо ў іх дзеці маленькія, хочацца больш часу праводзіць з сям’ёй, а ў нас тут ніводнага выхаднога няма. Адпачывалі толькі на Вялікдзень ды Радуніцу. Але мы не шкадуем: добрую справу робім.

Пасля размовы з паварамі абедзвюх сталовых засталіся самыя прыемныя ўражанні. Пры нялёгкай працы жанчыны сталага ўзросту захоўваюць добры настрой, жартуюць і выпраменьваюць сардэчную цеплыню, маюць неад’емнае жаданне накарміць, падтрымаць усіх, хто побач. Яны як байцы нябачнага фронту, таксама дапамагаюць у барацьбе за ўраджай, але па-свойму, па-жаночаму.