Чаго хаваць, непрыемная гэта рэч — дэвальвацыя нацыянальнай валюты. Па кішэні яна стукнула кожнаму, а некаторых яшчэ і ўвяла ў зман.
Раніцай 16 чэрвеня гэтага года тры прыяцелі, якіх аб’ядноўвала даўняя любоў да рэгулярнай выпіўкі, стаялі каля крамы і лічылі грошы. На душы ў іх было млосна, бо колькі ні перакладвалі пакамечаныя “сотні” і “тысячы”, на пляшку ўсё роўна не хапала. Потым адзін з іх звярнуўся да прахожага з вядомай просьбай: “Мужык, дай крыху грошай, на выпіўку не хапае”.
Незнаёмы ўспрыняў адчай “гома бухінеса” з незразумелай весялосцю, але ахвотна палез у кішэню і выцягнуў нейкую шматразова складзеную стракатую паперку…
У разгорнутым выглядзе купюра ўразіла сваёй “важкасцю” — 500.000 рублёў! — і ашалелы ад такога багацця папрашайка імкліва кінуўся набываць гарэлку ды закусь на ўсю кампанію.
Прадавец крамы № 17 ААТ “Гандаль”, якая атрымала ніколі не бачаную банкноту, спачатку здзівілася яе незвычайна высокаму наміналу, аднак ніякіх прыкмет падробкі пры самым уважлівым вывучэнні не знайшла. Да таго ж купюра выглядала абсалютна новай. Узгадаўшы пра тую самую дэвальвацыю нацыянальнай валюты, жанчына прыйшла да найбольш лагічнай высновы: Нацбанк краіны днямі выпусціў грошы з больш высокім, чым звыклыя 100.000 рублёў, наміналам. Пасля чаго ўзяла купюру і дала пакупнікам 341.000 рублёў здачы.
Праз некаторы час прадаўшчыца ўсё ж вырашыла ўдакладніць сітуацыю ў калег з іншых гандлёвых кропак, а тыя параілі ёй паглядзець на дату выпуску дзіўных грошай. Паглядзела — і абмерла: банкнота аказалася “дадэнамінацыйнай” — узору 1998 года, і даўно ўжо не з’яўлялася плацежным сродкам!
Міліцыя хутка знайшла таго, хто разлічыўся несапраўднымі грашыма, але затрыманы па падазрэнні атрымання маёмасці шляхам падману альбо злоўжываннем даверу вельмі здзівіўся прад’яўленай да яго прэтэнзіі. Маўляў, я чалавек маламаёмны, буйныя купюры бачу так рэдка, што якая з іх ліквідная, а якая не — вызначаць не ўмею…
Праверка ўсіх абставін справы пацвердзіла слушнасць узгаданага тлумачэння, таму ніякіх мер пакарання ў адносінах да гора-пакупніка з боку РАУС не прымалася. Тым больш, што атрыманыя ім у выглядзе здачы сапраўдныя грошы і частка незаконна набытых прадуктаў вярнуліся ў ААТ “Гандаль”.
Дзмітрый РАЗГОНАЎ,
начальнік следчага аддзела папярэдняга расследавання Асіповіцкага РАУС.