Дашкольнае выхаванне

Усё пачынаецца з…

У кожнай рэчы і з’явы ў нашым жыцці ёсць пачатак. Навальніца пачынаецца з раскацістага ўдару грому і яркай маланкі, магутная рака нараджаецца з невялікай крынічкі, а праца педагога становіцца ўрадлівай глебай, з якой вырастае Чалавек. Выхавальнікаў дашкольнай адукацыі можна лічыць сейбітамі, бо менавіта яны першыя закладваюць у розум дзіця веды, а ў душу — добрыя маральныя якасці.

Пра выбар прафесіі, яе складанасці, смяшынкі і важнасць творчага падыходу расказала выхавальнік ясляў-дзіцячага сада “Бярозка” вёскі Ручэй Наталля Павініч.

— Мне заўсёды падабалася размаўляць, гуляць з дзецьмі. Да таго ж ёсць малодшая сястрычка, з якой сістэматычна займалася. І вось гэта пачуцце, калі маленькі чалавек засвойвае веды і потым імі карыстаецца, — неверагоднае. Таму, калі паўстала пытанне выбару прафесіі, ніякага сумнення не было. Яшчэ быў адзін цікавы выпадак. Аднойчы мы сабраліся з сяброўкамі і напісалі адна адной лісты-пажаданні пра будучую прафесію. Паклалі ўсё ў канверты, каб адкрыць роўна праз дзесяць гадоў. І вось калі я адкрыла свой канверт, там было пажаданне: “Быць добрым выхавальнікам, працаваць з дзецьмі”. Нават староннія назіральнікі заўважалі педагагічныя здольнасці. Аднак пасля заканчэння вучылішча доўга працаваць у садку не давялося. Лёс павярнуўся так, што дванаццаць гадоў аддала службе ў арміі, але пасля вярнулася: цягнула назад, да дзяцей.

— Сённяшнія дашкаляты — якія яны?

— Дзеці ў любыя часы дзеці. Мэтанакіраваныя, цікаўныя, арыгінальныя. Хлапчукі не могуць быць не хуліганістымі, дзяўчынкі — летуценніцы. Безумоўна, прагрэс адбіўся і на выхаванцах. Зараз адусюль льецца інфармацыя, і важна направіць дзіцячую ўвагу ў правільны бок, самой быць на хвалі. Таму і заняткі ў групе імкнуся будаваць незвычайна, цікава.

— Вы працуеце ў старшай групе, дзе хлопчыкі і дзяўчынкі рыхтуюцца да паступлення ў школу. Як яны рэагуюць на будучае змяненне свайго статуса?

— Дзеці ў школу хочуць усе і ставяцца да паступлення ў першы клас вельмі сур’ёзна, але вось перамена месца, калектыву, дарослага чалавека, які будзе побач, іх пужае. Таму настройваю, што ўсё застанецца практычна тым жа, толькі заняткі будуць называцца ўрокамі, а выхавальнік — настаўнікам. Праводзяцца і тэматычныя бацькоўскія сходы. Да пачатку пандэміі мерапрыемства праходзіла ў гульнёвай форме. Я прапаноўвала мамам і татам памяняцца месцамі з іх дзецьмі, давала тэсты, заданні. Гэта да-зваляла паглядзець, наколькі яны самі гатовы да школы, бо ад гэтага залежыць адчуванне будучага першакласніка.

— Ці прыходзілася станавіцца сведкай смешных, незвычайных момантаў з удзелам выхаванцаў, чуць цікавыя словы?

— Дзеці ўвогуле ўсё падаюць цікава. Аднойчы адзін хлопчык спытаўся: “Наталля Уладзіміраўна, а чаму вы сабе працу не шукаеце?” На адказ, што мая праца — гэта дзеці, ён заявіў: “Не, нармальную ж трэба”. Бывае, што не могуць правільна сфармуляваць слова. На занятках папрасіла ўявіць, што мы ў магазіне кветак, і палічыць, колькі гваздзікоў на палічцы. У адказ — цішыня. І тут хлопчык з першай парты няўпэўнена падняў руку і адказаў: “Восем гваздзей, ці што?” Але самыя цікавыя расповеды атрымліваюцца пасля паездкі ў сталіцу, наведвання тэатраў, музеяў, атракцыёнаў. Тады эмоцыі перапаўняюць, вочы гараць так, што і сам міжволі пачынаеш усміхацца.

— Выхаваўчы працэс заўсёды ўключае ў сябе тры бакі: садок альбо школа, дзеці і бацькі. Як можаце ахарактарызаваць сённяшніх мам і тат? Наколькі складана наладжваць кантакт і пазбягаць канфліктаў?

— З улікам даступнасці разнастайнай інфармацыі па педагогіцы бацькі сталі больш патрабавальнымі. Часам яны не ўлічваюць асаблівасці ўстановы і з-за несупадзення чаканняў і рэальнасці ўзнікаюць непаразуменні. Я імкнуся захоўваць у любых сітуацыях спакой і добразычліваць і ставіць сябе на месца бацькоў. Таму работа выхавальніка — гэта крышку дыпламатыя.

— Можаце даць некалькі парад бацькам, якія толькі збіраюцца аддаць сыноў–дачок ва ўстанову дашкольнай адукацыі?

— Па-першае, патрэбна супакоіцца. Калі ведзяце дзіцё ў садок, значыць, вы настроены на сепарацыю і давяраеце людзям, якія будуць даглядаць за ім. Па-другое, пастарайцеся даць асноўныя навыкі самаабслугоўвання. Выхавальнік, безумоўна, усё пракантралюе, але самастойнасць дадае дзіцяці ўпэўненасць у сабе. Часта прыходзіцца чуць фразу “У садку навучаць”. Навучым, аднак асноўная функцыя педагога дашкольнай адукацыі заключаецца ў замацаванні і развіцці ведаў,  атрыманых дома. І самае галоўнае — заўжды захоў-ваць унутраны спакой. Дзіця ж усё адчувае. Пачатковы перыяд таму і называецца адаптацыяй, бо да новых умоў прывыкаюць двое: матуля і дзіця.

— Калі б вы пісалі кнігу ад імя выхавацеля дзіцячага садка, пра што б яна была?

— Гэта была б добрая кніга пра выхаванцаў, велікадушнасць і любоў. Бо побач з малымі нібы перараджаешся і разумееш, што насамрэч значыць любіць.