Напярэдадні галоўнага свята каталікоў і праваслаўных — Вялікадня — “раёнка” пацікавілася ў землякоў, як яны гатуюць кулічы — традыцыйную пасхальную выпечку.
Ніна Міхадзюк, 87 гадоў, в. Сялец:
— Кулічы — незвычайная страва, якая гатуецца адзін раз у год. Але для нашай мясцовасці гэта назва не характэрна. У маёй вёсцы яны называюцца пірагамі. Выпякаліся ў чырвоную суботу. Да іх прыгатавання асабліва трапяткія адносіны. Загадзя рыхтуюцца прадукты, прычым што ні на ёсць якасныя і правераныя, у першую чаргу гэта тычыцца мукі і яек. Ды і дрожджы трэба найсвяжэйшыя, каб цеста добра падыходзіла. Працэс вырабу булак працаёмкі, і трэба, каб настрой быў выдатны. У мяне ёсць два рэцэпты. Розніца паміж імі ў тым, што ў першым, каб булка не крышылася, жаўткі аддзяляюцца ад бялкоў, а ў другім — не. Хто як любіць. Сама стараюся бялкі не выкарыстоўваць. Цеста трэба добра вымешваць. Робіцца гэта ў некалькі заходаў. Ні цукатаў, ні разынак не кладу. А вось цукру — чым больш, тым лепш. Формамі для выпечкі служаць алюмініевыя ці эмаліраваныя міскі. Наконт печы. За ёй — пастаянная ўвага. Спрактыкаваныя гаспадыні добра ведаюць яе норавы. Нікому ж не хочацца, каб жадаемы прадукт аказаўся падгарэўшым. Гатовыя пірагі абавязкова выкладваю на палатняны абрус, змазваю ўзбітым яйцом з цукрам і накрываю зноў чым-небудзь палатняным.
Ларыса Гурыновіч, 66 гадоў, в. Ігнатоўка:
— Сакрэт прыгатавання пасхальнай выпечкі дастаўся мне ад маці Марыі Іванаўны. Прыязджаючы перад Вялікаднем з горада ў бацькоўскі дом, дапамагала матулі гатаваць кулічы. А калі яна паслабела, мне прыйшлося самой гэта рабіць. Адказнасць перад сям’ёй вялікая, бо заўсёды хочацца, каб удалыя булкі выйшлі. Выкарыстоўваю заўсёды адну і тую ж муку — “Лідскую”. Цукру дадаю не надта многа. Калі цеста падыдзе, пажадана, каб вакол ніхто не хадзіў, не трывожыў яго, бо не падымецца ў печы.
Алена Лазеева, 52 гады, г. Асіповічы:
— Асаблівых сакрэтаў у мяне няма. Замест кулічоў выпякаю кексы па маміным рэцэпце, які ў яе быў запісаны ў спецыяльным сшытку. Раней жа не было інтэрнэту, дзе можна знайсці нават майстар-класы па выпечцы. Мае кексы невялікія, салодкія. Дадаю ў цеста разынкі. Выпякаю ў газавай духоўцы. Спрабавала кулічы, зробленыя калегамі. І ў кожнага — свой непаўторны смак.
Марыя Талейка, 28 гадоў, г. Асіповічы:
— Для мяне велікоднае печыва — цэлы рытуал. Пачала займацца гэтым гадоў з чатырнаццаці разам з бабуляй, якая жыве ў Любані: яна некалькі дзясяткаў гадоў працавала цестамесам на хлебазаводзе. Збіраемся немалой кампаніяй. Працэс расцягваецца на пятніцу і суботу, бо выпякаем на некалькі сем’яў: у бабулі чацвёра дзяцей, пяцера дарослых унукаў, праўнучка. Кулічамі ў нас ніхто не называе гэтую святочную страву — менавіта булкі. Да выпечкі рыхтуемся загадзя. Рэцэпт — у бабулі ў галаве. Раней яна рабіла ўсё сама, а зараз выконвае ролю галоўнакамандуючага, кіруе ўсёй работай: колькі чаго пакласці, у якой паслядоўнасці. І прымае рашэнне, ці досыць вымешваць цеста. Калі я была меншая, давяралі папрацаваць толькі з невялікім яго кавалачкам. Затое зараз навуку асвоіла на выдатна. Дзесьці прачытала: каб цеста ўдалося, трэба яго выбіваць не менш за 300 разоў, і нават некаторы час падлічвала. Цяпер больш-менш разумею, калі ўжо гатова. Пасля хуценька раскладваем па формах, упрыгожваем. Раней нашы велікодныя булкі ўяўлялі сабой ледзьве не вясельныя караваі, бо былі з рознымі “ўкрасамі”. Зараз часцей проста змазваем узбітымі яйкамі, паверх — каляровыя пасыпкі з крамы. Але і традыцыйны дэкор таксама выкарыстоўваем. Зразумела, абавязкова дадаём у цеста разынкі, цукаты. Булкі ў печы накрываем паперай, каб не прыгарэлі. А ўжо гатовыя вырабы выкладваем на ручнікі. Водар булак з нашай хаты стаіць на ўсю вуліцу!
47
