Упершыню Ларыса ЩВАРЦ (Юхноўская) ступіла на
карытнянскую зямлю 1 красавіка 1978 года. Было ёй тады крыху больш за 20.
Трапіла дзяўчына сюды па размеркаванні пасля заканчэння Жыліцкага
саўгаса-тэхнікума. Маладога агранома пасялілі на кватэры ў калгасніцы Настассі
Каленік. Яна і зараз успамінае сваю былую гаспадыню добрым словам за спагадлівасць
і душэўнае цяпло, якімі тая атуляла кватарантку. Помніць жанчына і словы былога
старшыні райвыканкама Леаніда Крамінкіна, якія прагучалі як прадказанне:
“Карытнае — месца нядрэннае. Думаецца, што дзяўчына там абавязкова прыжывецца,
калі знойдзе сабе вясковага прыгажуна ды замуж выйдзе за яго”.

Так яно і сталася: не паспела паказацца на вачах
у вяскоўцаў, як прыцягнула ўвагу маладога калгаснага шафёра Станіслава Шварца.
У кастрычніку згулялі вяселле. У хуткім часе атрымалі ад гаспадаркі дом, у якім
жывуць і зараз.

— Не шкадую, што так склаўся лёс, — гаворыць
Ларыса Валянцінаўна. — Карытнае стала родным і блізкім, бо тут пусціла свае
карані, прайшлі самыя лепшыя гады жыцця, нарадзіліся дзве дачушкі, Таня і
Алена. І ўнукі мае паявіліся на свет менавіта тут.

— З’ехаць у горад не хацелася?

— Як кажуць, ад дабра дабра не шукаюць. Мяне
задавальняла ўсё. Адносіны з боку кіраўніцтва калгаса да маладых сямей у
васьмідзясятыя гады былі ўважлівыя. Яно клапацілася аб працаўніках ферм і
палёў, калі бачыла, што чалавек працуе на вынік. Ды і зараз аказвае дапамогу ў
нарыхтоўцы сена, каб сяльчанін мог трымаць карову.

— Весці гаспадарку — нялёгкая справа, ды і час
вольны патрэбен…

— Нягледзячы на занятасць калгаснай работай,
паспявалі з мужам і дома сачыць за парадкам. У цяжкія дзевяностыя, калі з
заробкамі ў калгасе было не надта добра, а ў магазіне — напруга з таварамі,
менавіта дамашняя жыўнасць дапамагла справіцца са шмат-лікімі праблемамі.
Малочнае не трэба было купляць, хапала і мяса з салам, бо без свіней хлеў
ніколі не стаяў. Лішкі прадавалі часткова дзяржаве, а штосьці і на рынак
вывозілі. Прычым ні я, ні муж ніколі не гаварылі, што нам нязручна, што сіл
нестае. Разумелі, што пад ляжачы камень вада не цячэ. Таму і буракі калгасныя
палолі па 40 сотак, каб сена зарабіць, і ў агародзе шчыравалі. Ды і не толькі
наша сям’я так завіхалася, — многія. Тады ся-ла, як зараз, не баяліся. І
пра-цавалі натхнёна, не скардзіліся на цяжкасці. Уявіце толькі —
машынна-трактарны парк налічваў больш за 100 адзінак тэхнікі! На 5 фермах
стаяла шмат статка. Работа спорылася.

— Шкадуеце аб тым часе?

— Успамінаць пра яго прыемна, а вось
шкадаваць… Трэба рухацца наперад, безумоўна, з улікам набытага вопыту. Зараз
многае не так. І людзей у калгасе не столькі, і жывёлы стала на парадак менш як
у калгасе, так і на прыватных падворках. Аднак вёска павінна жыць, інакш
нельга. Шкада толькі, што неяк страцілася значнасць вясковай працы. Пакаленне,
якому за 50, хутка пойдзе на заслужаны адпачынак. А маладыя шукаюць лепшага
жыцця і маюць на гэта права…

— Але ж з гэтай мэтай стварылі аграгарадкі,
пра-вільна?

— Яно так. Мне ж падаецца, у маладых няма цягі
да працы на зямлі. Нават калі нехта з іх і застаецца ў вёсцы, то кароў ды
свіней не надта імкнецца заводзіць. Мая малодшая дачка з мужам жывуць разам з
намі, але ў калгасе не працуе ні адзін. Чаму? Прычына не толькі ў заробках, але
і ў шмат чым іншым. Можа, я і хацела б, каб хтосьці з дзяцей ці ўнукаў працаваў
у калгасе, аднак вырашаць за іх не магу. Так і з астатняй моладдзю. Большасць
са спецыялістаў, якія прыязджаюць на вёску па размеркаванні, не хочуць быць
сялянамі. Адбудуць сваё — і ў горад. А аграгарадкі — гэта добра. Дзякуючы такой
палітыцы дзяржавы, многія вёскі ажылі, папрыгажэлі. У тым ліку і наша.

…Гледзячы на гэтую прывабную, энергічную
жанчыну, цяжка паверыць, што яна нядаўна атрымала заслужаную пенсію. Па яе
шчырым прызнанні, у гэта не верыцца і самой. Па-ранейшаму Ларыса Валянцінаўна
спяшаецца на працу, дзе яе чакаюць не толькі як добрага спецыяліста, але і
сябра, які дапаможа парадай, падтрымае добрым словам, ласкавай усмешкай. Побач
з такімі людзьмі камфортна ўсюды — і на працы, і дома. І шчырую сімпатыю
вы-клікаюць яе чалавечыя якасці —карэктнасць, спагада, уменне знайсці агульную
мову з рознымі людзьмі.