Аб тым, як чалавек прыходзіць у сваю прафесію,
раённая газета пісала ўжо не раз. А вось пра шлях, які вядзе да звання
кандыдата навук — рэдка: такіх людзей на Асіповіччыне толькі некалькі. І
апошні, хто пераадолеў гэтую няпростую, але цікавую дарогу, — ураджэнец Ялізава
Сяргей Сідарэнка, старшыня СВК “Калгас “Авангард”.

З чаго ўсё пачалося? Маладога галоўнага
заатэхніка, які прыйшоў на працу ў калгас “Беларусь” — цяперашняя “Бярэзіна” —
пасля заканчэння Беларускай дзяржаўнай сельгасакадэміі, вельмі хвалявала і
засмучала, калі на ферме гінулі маленькія цяляты. Сідарэнка хацеў вырашыць
праблему не толькі ў асобна ўзятай гаспадарцы, але і дапамагчы спраўляцца з ёю
іншым сельгаспрадпрыемствам — пытанне ж захавання пагалоўя актуальнае для
многіх.

Калі чалавек да чагосьці шчыра імкнецца, ён
звычайна знаходзіць магчымасці, каб дасягнуць жадаемага. У 2006 годзе Сяргей
Васільевіч паехаў з прапановай у навукова-практычны цэнтр Нацыянальнай акадэміі
навук Беларусі па жывёлагадоўлі ў Жодзіна: маўляў, так і так, ёсць жаданне
працаваць у такім кірунку. Так і стаў саіскальнікам навуковай ступені кандыдата
сельскагаспадарчых навук.

Скажаце, якім чынам можна было ператварыць
звычайную ферму ў доследную пляцоўку? Аказваецца, пры жаданні гэта цалкам
магчыма, што і было даказана на практыцы.

“Прадукцыйнасць і натуральная рэзістэнтнасць
цялят пры выкарыстанні малодзіва высокапрадукцыйных кароў” — так называецца
работа, на якую было затрачана амаль 7 гадоў. На выдзеленых групах праводзіліся
доследы, якія мелі мэтай рознабаковае вывучэнне ўплыву малодзіва на здароўе і
інтэнсіўнасць росту цялят. Былі зроблены розныя высновы, у тым ліку і некалькі
нечаканыя, якія перакрэслілі існуючыя стэрэатыпы: калі раней лічылася, што
малодзіва валодае асаблівымі якасцямі на працягу 5-6 дзён, то доследным шляхам
было ўстаноўлена, што толькі першыя яго порцыі найбольш каштоўныя і
ўтрымліваюць самую вялікую колькасць імунаглабулінаў. Значыць, трэба было
шукаць шляхі захавання малодзіва. Яго карова дае літраў 15, цяляці ў першыя
суткі патрабуецца каля трох, а трэба гэты незвычайны прадукт выкарыстаць цалкам.
Эфектыўныя метады былі знойдзены: малодзіва можна або замарозіць, або закісліць
з дапамогай спецыяльнай закваскі.

Да якіх яшчэ вывадаў прывялі даследаванні?
Аказваецца, якасць яго залежыць ад узросту кароў: чым рагуля старэйшая, тым
малодзіва лепшае; ад прадукцыйнасці жывёлы: чым больш карова дае малака, тым
менш каштоўнае ў яе малодзіва. Усе даследаванні трэба было ажыццявіць,
пераканацца ў іх даставернасці, сістэматызаваць і лагічна выкласці на паперу.
Дарэчы, вышэйназваную тэму ў Беларусі распрацоўваў толькі Сідарэнка, і ім быў
падрыхтаваны шэраг навуковых публікацый.

І вось у сёлетнім студзені — абарона кандыдацкай
дысертацыі, а ў красавіку — выступленне перад Вышэйшай атэстацыйнай камісіяй
Рэспублікі Беларусь, у складзе якой было каля дзясятка розных прафесараў.
Шматлікія пытанні, дэталёвы разгляд работы і канчатковы вердыкт: вучоную
ступень кандыдата сельскагаспадарчых навук прысвоіць!

У планах маладога навукоўцы першым пунктам
стаіць працягваць укараняць даследаванні ў практыку. Дарэчы, ужо мінулы год даў
у “Авангардзе” нядрэнныя вынікі: на дзве сотні ўзрасла агульная колькасць
цялят, у тым ліку і за кошт больш высокай іх захаванасці. Няма праблем і з
прывагамі гадаванцаў.

 Сяргей
Васільевіч мяркуе, што новыя даследаванні пакуль што пачакаюць: трэба крыху
перавесці дух — навуковая работа адбірае нямала часу і сіл. Менавіта ёй быў
прысвечаны кожны адпачынак на працягу некалькіх апошніх гадоў — хіба ж можна
“ўрваць” якую хвіліну ў іншы час, працуючы ў сельскай гаспадарцы? Цяпер жа
з’явіцца магчымасць больш увагі аддаваць жонцы і маленькаму сыну, якія і былі
галоўнымі крыніцамі на-тхнення ў такі важны жыццёвы перыяд.

Валянціна КОРБАЛЬ.