Пляценне кашоў здаўна было распаўсюджаным заняткам на
Беларусі. Што і нядзіўна, бо гэтыя рэчы хатняга ўжытку мелі шматлікія функцыі.

У іх захоўвалі і транспарціравалі зерне, мясныя прадукты,
гародніну, садавіну. У кошыкі збіралі грыбы, ягады і лекавыя травы, вазілі на
кірмаш вырашчаны ўраджай і насілі ў поле абед. Кожная сям’я мела ў паўсядзённым
карыстанні мноства кашоў рознага памеру.

Кошык не страціў актуальнасці і ў наш час. Толькі набыў
крыху больш дэкаратыўных рыс. Яго можна ўбачыць у руках дачнікаў, што вяртаюцца
са сваёй “фазэнды” з ура-джаем памідораў ці яблыкаў. Туды ж
складваюць святочныя булкі і пафарбаваныя яйкі, клапатліва прыкрыўшы іх
бялюткім ручніком, перад наведваннем царквы на Вялікдзень. Ды і ў лесе ён
незаменны памочнік для ахвотнікаў ягадна-грыбнога палявання…

Таццяна ШунькIна здаўна любіць і ўмее гатаваць розныя
смачныя стравы. А вось лозапляценнем зацікавілася неяк спакваля — муж
заахвоціў. Ён можа лічыць сябе спецыялістам гэтай справы са стажам. Прычым —
спадчынным: маці працавала шмат гадоў на бандарні ў вёсцы Слабада.

Свой першы кошык майстрыха пляла доўга, старанна асвойваючы
новую тэхніку. А затым не змагла спыніцца, што называецца “ўвайшла ў
смак”. Справа ўцягнула. Старанная і памяркоўная, Таццяна знайшла сябе ў
новым відзе дзейнасці.

Зараз яна працуе ў раённым цэнтры народных рамёстваў і
дэкаратыўна-прыкладнога мастацтва, спляла не адзін дзясятак кошыкаў. Вялікія і
маленькія, яны пабывалі на розных выставах, рэспублі-канскім свяце
“Александрыя збірае сяброў”, міжнародным фестывалі “Вянок
дружбы”. Зараз “рыхтуюцца” да “Дажынак”. Нязменна
ўпрыгожваюць раённыя мерапрыемствы “Веснавыя колеры”, Дзень
нараджэння горада, урачыстасці, прымеркаваныя да Дня Перамогі і Дня
Незалежнасці.

Вырабы карыстаюцца попытам сярод наведвальнікаў. Асабліва
даспадобы прыйшліся кашы асіпо-віцкай майстрыхі бабруйчанам, якія з
задавальненнем набывалі іх для летніх гаспадарчых спраў.

— Не так проста сплесці трывалы кош, — разважае Таццяна
Iванаў-на. — Для гэтага неабходны якасны матэрыял. Падыходзяць не ўсе віды
вярбы, не з кожнага куста можна нарэзаць добрай лазы. Часам даводзіцца нямала
пакалясіць па навакольных мясцінах, каб знайсці патрэбны хмызняк, а затым
нарыхтаваць і даставіць матэрыял на месца прызначэння. Кароткія, вузлаватыя, са
шматлікімі адросткамі галінкі не ідуць у справу — толькі стромкія, гнуткія і
пругкія дубцы. Прыгінаем лазіну перпендыкулярна да зямлі, каб праверыць яе
ўласцівасці — і тады вырашаем, рэзаць ці не. А на кожны кош неабходна каля
дзвюх соцень дубцоў. Дарэчы, нарыхтоўваць лазу лепш ранняй вясною. Калі ж
тэрмін прапу-шчаны, галінкі трэба не адзін дзень вымачваць, — ківае на ванны з
вербавымі галінамі, што чакаюць свайго часу. — Яшчэ лепш — пракіпяціць іх.
Цяпер лічыце, колькі працы затрачваецца на поўны працэс вырабу аднаго каша…

На працягу дня, а то і двух-трох, рукадзельніца шчыруе над
кожным. Работу пачынае з абруча — такі спосаб больш надзейны, чым з доннай
часткі. Жанчына актыўна знаё-міцца з літаратурай па да-дзенай тэме, асвойвае
пляценне новых вырабаў. Бу-дзем чакаць удзелу ў новых выставах!

Iна ЗаскевIч.