Дарогі яго жыцця
Усё свядомае жыццё Мікалая Iванавіча
Гарадзіскага звязана з
чыгункай, хоць на яго малой радзіме рэйкі не былі пракладзены. Нарадзіўся ён у
сяле Ленінскае Сумскай вобласці ў 1922 годзе. Маці займалася сельскай
гаспадаркай. Калі пачалі ўтварацца калгасы, то бацьку, як чалавека пісьменнага,
выбралі сакратаром калектыўнай гаспадаркі, затым ён стаў старшынёю, а з цягам
часу перайшоў у кааперацыю.
Пасля сямігодкі і строгага конкурснага
адбору — каля 15 чалавек на месца — Мікола па-ступіў у Канатопскі тэхнікум
чыгуначнага транспарту, у чэрвені сорак першага заканчваў трэці курс,
напрыканцы чарговага года вучобы праходзіў вытворчую практыку на Кобрынскім
будаўнічым участку № 2. Навучэнцы ўдзельнічалі ў правядзенні чыгуначнай веткі,
а расквартараваны былі па хатах мясцовых жыхароў. I вось ранкам у выхадны
гаспадар зайшоў у хату па-хмурны, прамовіў толькі адно слова:
“Вайна”. Пад вечар цішыню прасёлачнай вуліцы ўжо парушылі варожыя
танкі…
Будучы пуцеец застаўся ў вёсцы. Разам з
гаспадаром араў, сеяў, касіў. Жылі каля чыгуначнага палатна, і кожны дзень
абурана глядзеў на фашысцкія эшалоны, што ішлі ўглыб краіны. Неяк пазнаёміўся з
партызанскім сувязным і стаў перадаваць яму звесткі аб тым, колькі якіх
цягнікоў куды накіроўваецца. Гэта давала магчымасць лясным мсціўцам
“спыняць” карнікаў па шляху на фронт.
Калі прыйшло вызваленне, Мікола разам з
суседскімі хлопцамі падаўся ў Кобрынскі ваенкамат з просьбай накіраваць на
фронт, але яму прапанавалі іншы від дзейнасці. Юнак стаў брыгадзірам па
разбіўцы землянога палатна. Разам з чыгуначнымі войскамі ўзнаўлялі дзейнасць
станцыі Тэўлі, прыводзілі ў рабочы стан спачатку галоўныя, а затым пад’язныя
пуці, масты, паваротны круг. У час аднаўленчых работ невядома адкуль узяліся
фашысцкія самалёты, якія абкідалі станцыю бомбамі. На шчасце, ніхто не
пацярпеў.
Хутка даведаўся, што старэйшыя браты Юрый
і Васіль вярнуліся з фронту жывымі і здаровымі. Радасці не было межаў!
Потым Мікола працягнуў вучобу ў тэхнікуме
— толькі ўжо ў Брэсцкім. Не хапала мэблі, майстэрні былі цалкам разбураны. На
чацвёрты курс прыйшло толькі тры хлопцы, якім прапанавалі яшчэ год адвучыцца на
трэцім, куды назбіралася 25 навучэнцаў. У такім складзе і скончылі навучальную
ўстанову — першы пасляваенны выпуск. Атрымаўшы спецыяльнасць “пуць і
пуцявая гаспадарка”, быў накіраваны на станцыю Бронная Гара
Брэст-Літоўскай чыгункі, а затым працаваў дарожным майстрам станцыі
Косава-Палесскае. Тут чакалі дзве важныя падзеі ў жыцці: атрымаў нагрудны знак
“Выдатны пуцеец” і жаніўся. Жонка Ніна родам з Тэўлі, таксама
працавала на чыгунцы.
Неўзабаве маладую сям’ю чакаў пераезд у
Ліду, куды Мікалая Iванавіча накіравалі старшым дарожным майстрам. У яго
падпарадкаванні ўжо знаходзілася 3 акалодкі веткі Ліда-Вільнюс і 5 — веткі
Ліда-Маладзечна, дзе працавала каля паўтысячы чалавек. Неспакойна было ў тую
пару: у лясах туліліся рэшткі банд, з якімі вялася рашучая барацьба.
Паралельна з работай малады чыгуначнік
праходзіў вучобу ва Усесаюзным завочным інстытуце інжынераў транспарту ў
Маскве, і ў хуткім часе яго прызначаюць намеснікам начальніка станцыі па
тэхнічнай частцы. На Гродзеншчыне адпрацаваў амаль дзесяцігоддзе, а затым
прыняў дыстанцыю пуці ў нашым раёне.
Горад шасцідзясятых не вельмі ўразіў:
невялікая колькасць пабудоў сярод бездаражы. Як чалавек з актыўнай жыццёвай
пазіцыяй, з задавальненнем акунуўся ў грамадскую работу і, як дэпутат
гарадскога Савета, рабіў шмат чаго для добраўпарадкавання райцэнтра. Узначальваў
дэпутацкія камісіі, доўгі час з’яўляўся членам гарвыканкама. Успамінае тыя гады
з цяплом і задавальненнем: дэпутаты прыкладалі шмат намаганняў, каб зрабіць
жыццё і быт людзей больш камфортнымі і ўтульнымі, заўсёды знаходзілі
ўзаемаразуменне па ўсіх прынцыповых пытаннях з першым сакратаром райкама партыі
Аляксандрам Сіваковым. I вынікі былі відавочнымі: горад рос і прыгажэў, дарогі
асфальтаваліся, прадпрыемствы будаваліся, жылыя дамы ўзводзіліся.
Пасля выхаду на пенсію каля 8 гадоў
адпрацаваў дыспетчарам, а потым узначаліў ветэран-скую арганізацыю спачатку
дыстанцыі пуці, а потым і вузла — да цяперашняга часу ўсё на пуцях, праўда, ужо
запасных. З разуменнем ставіцца да праблем людзей і дапамагае іх рашаць,
клапоціцца і аб адпачынку — экскурсіях, канцэртах. Уваходзіць яшчэ і ў савет
ветэранаў Беларускай чыгункі, з’яўляецца членам прэзідыума савета ветэранаў
Магілёўскага аддзялення дарогі.
Мікалай Iванавіч узнагароджаны ордэнам
Працоўнага Чырвонага Сцяга, мноствам медалёў, памятных значкоў, грамат і
падзячных лістоў. I радуе, што шчаслівы бацька, дзядуля і прадзядуля ніколі не
застаецца без увагі родных людзей.
Iна ЗАСКЕВIЧ.