Вяртанне да вытокаў. Iдэал прыгажосці

На ХХII раённым фестывалі “Веснавыя колеры” адбылася своеасаблівая прэзентацыя новых касцюмаў народнага ансамбля “Вязанка” Вяззеўскага сельскага Дома культуры. Пра тое, як з’явілася ідэя апрануцца ў народныя строі, непадобныя на ранейшыя, расказвае дырэктар СДК Мікалай Забаўскі:
— Да знакавай для калектыву падзеі ішлі два гады, а да гэтага былі шматлікія выступленні па розных гарадах і вёсках і краіны, і за мяжой. Спявалі, танчылі. Здаецца, нядрэнны рэпертуар напрацавалі. Але чым большы набываўся вопыт і ўзрастала майстэрства, тым больш не задавальняла тое, з чым выходзім на сцэну. Пачалі шукаць новыя падыходы. Яны, як аказалася, ляжалі на паверхні: спявай і танцуй тое, што спявалі і танцавалі бабулі. Так паступова пачалі адраджаць некрануты пласт народнай песеннай культуры, характэрны для нашай мясцовасці.
Пад дуду, гармонік і цымбалы сцэнічныя творы набылі зусім іншае гучанне, і ранейшыя фабрычныя строі зусім не ўпісваліся ў тыя песні-карагоды, у якія “вязанцы” хутка ўжыліся. Чаму? Бо прайшло не так багата часу, калі на вячорках ды кірмашах дзяўчаты і хлопцы, апрануўшы свае лепшыя даматкана-вышытыя строі, пускаліся ў пляс.
Думаецца, што дзесьці ўнутры кожнага з нас усё ж жывуць гукі і рытмы, што рабілі больш насычаным быт продкаў. Але якім быў традыцыйны народны касцюм Асіповіччыны? Адказаць на гэта пытанне дапамаглі супрацоўнікі Цэнтра даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі і калекцыі строяў краязнаўчых музеяў у Дараганаве, Бабруйску, Беразіно, Клічаве, Пухавічах. Пасля дасканалага вывучэння крою адзення, тэхнікі вышывак, злучальных швоў і карункаў вызначыліся з характэрнымі рысамі для свайго рэгіёна. Так пачалася карпатлівая работа па стварэнні строяў.
Аддзел ідэалагічнай работы, культуры і па справах моладзі райвыканкама, раённы цэнтр народных рамёстваў і асабіста член Беларускага саюза майстроў народнай творчасці Вольга Наўдзюнас аказалі практычную і кансультацыйную дапамогу ўдзельніцам “Вязанкі”, якія самаруч краілі, шылі-вышывалі сабе строі. Старажытныя формы, чысціня арнаментальных матываў, панаванне белага і чырвонага колераў — гэта ж пасланні з глыбокай даўніны! Зараз строй цалкам адпавядае таму ідэалу прыгажосці, што выяўляўся ў мелодыях народных песень, гуках народных інструментаў, пластыцы традыцыйных танцаў.
У беларускім народным адзенні адзін з абавязковых элементаў — паясы. Кіраўнік “Вязанкі” Ірына Забаўская асвоіла тэхніку іх ткання “на бердзечку”. Прыйшлося шукаць майстра, які б яго зрабіў — дапамог Якаў Ядлінскі з Вяззя.
Цяпер з гонарам можам сказаць, што адрадзілі традыцыйны нацыянальны касцюм асіповіцкага краю. Строй не проста прыгожы, камфортны, эксклюзiўны. Ён — актуальны, у трэндзе, як цяпер кажуць. А канструкцыя такая дасканалая, што няма нiчога лiшняга. Упэўнены: беларускія народныя строі ніколі не застануцца ў мінулым, яны заўсёды будуць сучаснымі.
Ніна ВІКТОРЧЫК.