Карытнянскія цуды на Каляды 19.01.10, № 4
Хоць калядаванні ў савецкія часы афіцыйна і не віталіся, аднак працягвалі сваё існаванне. У Карытнянскім сельскім клубе гэтую добрую традыцыю “легалізавалі” ў 1994 г. — пасля прыходу новага дырэктара Людмілы Трубчанін. Пастаянная калядная “трупа” была створана на базе ансамбля народнай песні “Мілавіца” (цяпер “Сваякі”). Праз год да святкавання далучылася і мясцовая моладзь — удзельнікі фальклорнага гуртка “Жураўка”. З тых часоў малодшае пакаленне карытнянскіх артыстаў ходзіць па хатах разам са старэйшымі “калегамі” — спявачкамі і гарманістамі з народнага калектыву.
Жыхары вёскі вельмі прыязна ставяцца да прыходу такіх гасцей. Некаторыя загадзя звоняць у клуб і запрашаюць да сябе. Каляднікі “працуюць” у любое на-двор’е — нават калі на вуліцы стаіць 28-градусны мароз і ляжаць па пояс гурбы снегу. Як правіла, вандроўныя песняры ходзяць па “правераных” хатах, аднак любяць завітваць і ў маладыя сем’і. Усё часцей іх сталі адорваць магазіннымі пачастункамі. З гэтай нагоды ў мясцовай краме штогод 13 студзеня ўсё смачнае раскупляецца яшчэ да абеду. Аднак перападае Калядзе паласавацца і дамашнімі блінамі, піражкамі, кісялём, нават куццёй. Артысты кажуць, што не ўсе вяскоўцы забыліся на старажытныя традыцыі: у хатах яшчэ спраўляюцца абрадавыя вячэры з 12 стравамі на сталах, усланых сенам і белымі абрусамі. За 3-4 гадзіны вандроўныя песняры могуць назбіраць да 8 кілаграмаў падарункаў. Усё гэта дабро потым цягнуць на сабе пастаянныя механошы — сам дырэктар СДК Людміла Трубчанін ды мастацкі кіраўнік калектываў Наталля Малая.
На Каляды ў карытнянскія хаты можа наведацца да 5-8 пераапранутых і размаляваных кампаній. Прычым, падрыхтоўка “вольных” артыстаў не саступае клубным ні ў касцюмах, ні ў сцэнарыях. Самых таленавітых з іх супрацоўнікі СДК потым “пераманьваюць” у свае гурткі. Нярэдка калядоўшчыкі-калегі сустракаюцца прама на парозе аднаго дома. Нашы продкі лічылі, што мноства такіх гасцей прынясе сям’і дабрабыт на цэлы год, таму большасць гаспадароў толькі радуецца прыходу каляднікаў у святочны вечар.
За апошняе стагоддзе “абалонка” Калядаў моцна змянілася, аднак іх сутнасць засталася ранейшай. Пры ўсёй сваёй знешняй весялосці гэты абрад мае вельмі глыбокі сэнс: ён з’ядноўвае разам родных і незнаёмых людзей, “праграміруе” на шчаслівую будучыню. Вы згодны, што такіх добрых эмоцый у наш час не хапае многім замкнёным і песімістычна настроеным?