Задумка напісаць пра асіповіцкіх малаказборшчыкаў была даўно. А апошнім аргументам, пацвярджаючым права тэмы на раскрыццё, стаў званок у рэдакцыю жыхаркі з Каўгароў Марыі Аляксееўны Міхадзюк, у час якога жанчына прасіла выказаць падзяку індывідуальнаму прадпрымальніку Паўлу Капчану за добра арганізаваную работу па зборы малака, уважлівыя адносіны да людзей.
З чаго пачынаецца новая справа? Як заўсёды, з пошуку. Так і было ў выпадку з Капчанамі. Пасля таго, як сын Павел вырашыў пакінуць сталіцу, каб ладзіць сваю будучыню ў Асіповічах, на сямейным савеце і было вырашана заняцца зборам малака ў насельніцтва. Дапамагаць узяўся бацька Сяргей Міхайлавіч. Спачатку вывучылі вопыт работы “калег па цэху”— знаёмы з Шаркаўшчыны паспяхова займаецца гэтым “ра- мяством” ужо 7 гадоў. Наогул, на Віцебшчыне справы ў гэтым кірунку ідуць нядрэнна, а сама “метода” такога збору малака прыйшла да нас ад бліжэйшых суседзяў — з краін Балтыі і Польшчы.
Задуманае ў хуткім часе падмацавалі дзеяннямі: давялі да ладу — тут і дапамагла першая тэхнічная адукацыя Паўла — ужо “немаладога веку” спецыяльна куплены “газончык”, цыстэрну для малака ўзялі новую — так надзейней. Заключылі з ААТ “Асіповіцкі малочны камбінат” дагавор і, набыўшы статус паручыцеляў па зборы малака, у лютым 2011 года пачалі дзейнічаць.
Што было самым складаным? Гэта не толькі не заўсёды добрыя дарогі на5-гадзінным маршруце працягласцю ў 160 кіламетраў, які пралягае нават праз самыя аддаленыя населеныя пункты трох сельсаветаў — Дараганаўскага, Пратасевіцкага і Дрычынскага, а і наладж-ванне ўзаемаадносін з вяскоўцамі. Натуральна, спачатку новыя малака-зборшчыкі ўспрымаліся гаспадарамі аса-бістых падворкаў як нейкія “халтуршчыкі”, якія вырашылі зарабіць на іх малацэ грошы. З цягам часу вяскоўцы зразумелі, што ніхто іх абкрадаць не збіраецца, “тлушч” не заніжаецца і літры не здымаюцца. Здаеш добрае малако — не маеш ніякіх праблем. Ну а іншае само сабою “адпала”: чэшскі прыбор для вымярэння якасці малака лёгка дазваляе выявіць нядобрасумленных здатчыкаў, — аналіз робіцца тут жа, пры іх.
Цяпер, калі ўжо набыты пэўны вопыт, Павел можа нават па выгляду малака вызначыць, разбаўленае яно ці не, ці знятыя з яго вяршкі… Дзякуй Богу, такіх выпадкаў зараз ужо не сустракаецца — людзі зразумелі выгаду супрацоўніцтва з малаказборшчыкамі і стараюцца і іх не падводзіць, і сваю рэпутацыю не губляць. Так, за ўвесь перыяд работы ніколі не было такога, каб завод не прыняў малако з-за яго неадпаведнай якасці.
I малады Капчан за гэта вельмі ўдзячны сваім сельскім партнёрам. Заваяваны давер — рэч дарагая, прычым для абодвух, а па вялікім рахунку, і для трох бакоў — вяскоўцаў, зборшчыка малака і малочнага перапрацоўшчыка. Нарэшце сяльчане зразумелі, што карова, аказваецца, можа прыносіць добры прыбытак. Выгаднае “прыватнае” малако і дзяржаве — гэта вытворчасць, якая не патрабуе затрат на зарплаты, утрыманне сельгасаб’екта, тады як прадукцыі дае, напры-клад, толькі ад 170 кліентаў Капчана, як цэлая ферма.
Ёсць і яшчэ адзін нюанс у працы малака-зборшчыка — нярэдка вяскоўцы, якія жывуць у аддаленых вёсачках, звяртаюцца з рознымі просьбамі: прывезці газету, часопіс, пэўных прадуктаў. А нядаўна 80-гадовая бабулька з Каўгароў шчыра дзякавала Паўлу за тое, што ўкруціў пробкі ў лічыльнік, бо сядзела без электрычнасці — у дзяцей не заўсёды атрымліваецца наведаць маці…
З кожным малаказдатчыкам у Капчана заключаны дагавор. Добрую дапамогу прадпрымальніку ў арганізацыі работы аказваюць старшыні сельскіх Саветаў.
— Нарэшце адбылося тое, аб чым мы даўно марылі, — дзеліцца кіраўнік Дараганаўскага сельвыканкама Антаніна Сцяпанава. — Праца Паўла Капчана дае толькі плюсы: насельніцтва задаволена, нараканняў няма, усё робіцца своечасова. Адно толькі не вельмі зручна: разлік малочнага камбіната ідзе праз РУП “Белпошта”, і малаказдатчыкам даво-дзіцца за грашыма ісці ў аддзяленне сувязі ў Дараганава. А ў астатнім — без праблем.
Аб чым марыць малаказборшчык Капчан? Каб з цягам часу насельніцтва больш трымала кароў. Для гэтага трэба, як мінімум, дзве ўмовы: каб было куды прадукцыю рэалізоўваць і наяўнасць магчымасці забяспечваць жывёлу кармамі. Першая ўмова выканана. Можа, калі “малочны вал” стане больш важкім, прадпрымальніку ўдасца стварыць мехатрад па нарыхтоўцы кармоў. Вось тады была б селяніну сапраўдная дапамога…
Пакуль жа да такой ідыліі працаваць і працаваць. Але калі гэта рабіць разам, то вынік прыйдзе значна хутчэй. Так што ў вяскоўцаў ёсць чарговая нагода задумацца: а ці не набыць у паўпустуючы хлеў рагатую насельніцу?
Валянціна КОРБАЛЬ.
Па выніках абласнога спаборніцтва-2011 па закупу малака ў насельніцтва Павел Капчан заняў II месца ў намінацыі “малаказборшчыкі па валавым зборы”.