Осиповичские журналисты – о своей работе


Неяк глыбока крануў адзін выпадак. Сустрэўшы на вуліцы знаёмую, пачула ад яе пытанне: “Можа, у вас там у газеце ёсць вакансія, дык вазьміце маю Марынку працаваць”. “А што, яна мае схільнасць да журналістыкі і ўмее пісаць?” — пацікавілася ў адказ. “А што там умець — бяры ды пішы”…
Адказ, шчыра кажучы, і здзівіў, і засмуціў. Зразумела, што далёка не кожнаму знаёмы нюансы журналісцкай працы. У многім гэта работа са словам, якое, не сакрэт, мае магутную сілу. Радавы чытач, у прынцыпе, і не павінен ведаць, колькі разоў даводзіцца гэтае самае слова перастаўляць, нанізваючы ланцужок зноў і зноў, пакуль не застанешся задаволеным. Або і не застанешся, а толькі праз некаторы час, перачытваючы матэрыял, падумаеш, што годная рэч атрымалася. Не абавязкова ведаць чытачам і тое пачуццё, калі сярод ночы ўсплывае нейкае сумненне ў дакладнасці напісанага, а пераканацца ў правільнасці можна будзе толькі раніцай, калі прыйдзеш у рэдакцыю і паглядзіш макет, адпраўлены напярэдадні ў друк. Гэта якраз той выпадак, калі світання чакаеш асабліва. І круглыя суткі адчуванне той вялікай адказнасці перад падпісчыкам за выпускаемы прадукт і жаданне зрабіць яго як мага лепшым і інфармацыйна насычаным.
Нямала часу адказвала за асвятленне на старонках газеты работы мясцовага аграпрамысловага комплексу. Раней нават і не ўяўляла, што можа шчыра хваляваць адсутнасць дажджу, бо палі страчваюць вільготнасць, альбо не будзе даваць спакою зніжэнне малочнага валу. Дарэчы, адно з яркіх журналісцкіх уражанняў — наведванне, а было гэта гадоў 10 назад, новага робатызаванага комплексу ў Вязычыне. Цікава і незвычайна было назіраць, як працэс даення цалкам выконвае разумная найсучаснейшая тэхніка і тут жа выдае ўсю інфармацыю і аб якасці, і аб здабытках, і аб стане жывёлы. Хіба гэта не маральнае задавальненне — даведацца аб чымсьці ў ліку першых і давесці інфармацыю да вас, паважаныя чытачы?
З цягам часу прыходзіць і ўменне любую падзею разглядаць з кропкі гле-джання інфармацыйнай вартасці, аналізуючы шматлікія дэталі. І ў той жа час існуе разуменне, наколькі яно шматграннае, журналісцкае майстэрства, і дасягнуць дасканаласці ў ім, мабыць, немагчыма. Хаця б таму, што ў кожнага свая мера гэтаму паняццю.

Работа журналіста — пастаянны пошук чагосьці незвычайнага. Толькі калі знойдзеш інфармацыйны “трафей”, успрымаеш яго фрагментарна, нібы складзены са стракатых пазлаў малюнак. А ўсё таму, што трэба думаць, з якога ракурсу лепш зрабіць фотаздымак і на якія дэталі звяртаць увагу, каб мець пабольш “фактуры” для далейшай работы над тэкстам.
“Фактура” ж бывае амаль анекдатычная.
Неяк падчас рэйду з супрацоўнікамі транспартнай міліцыі заехалі на апошняй начной электрычцы ў Пухавічы.
Выйшлі на перон, а там тусуецца моладзь і, не хаваючыся, ужывае моцныя алкагольныя напоі. Наша група — міліцыянеры былі ў цывільнай вопратцы — ім чымсьці не спадабалася, і некалькі нецвярозых хлопцаў “шматабяцаюча” пацікавіліся: “І што гэта вы, паважаныя, тут робіце?”
Слова за слова — нас акружае дзясятка паўтара не зусім адэкватных пухаўчан, якім яўна карціць памахаць кулакамі. Раптам вылецела тры ці чатыры злосныя мужчыны з габарытамі Сільвестра Сталонэ.
Усе замерлі ў чаканні — каму прыйшла дапамога? А тут адзін з бамбіз ветліва так пытаецца: “Хлопцы, апошняя электрычка на Мінск яшчэ не прайшла?”
Пакуль мясцовыя ўцямілі, што адбываецца, мы паспелі схавацца ў будынку вакзала. Ну яго, мець справы з нецвярозым натоўпам у начных Пухавічах.

Гады працы журналістам узбагацілі маё жыццё новымі знаёмствамі, дадатковымі ведамі і яркімі ўражаннямі. Падабаецца сустракацца з цікавымі людзьмі, слухаць гісторыі поспеху, пераймаць іх вопыт, пры неабходнасці дапамагаць справіцца з той ці іншай праблемай.
Узгадваюцца калектыўныя праекты, над якімі пашчасціла працаваць: “Удзячны, ветэраны, вам і абавязаны жыццём і мірным небам”, “Людзі і лёсы” (“І зноў пра нашы вёскі”), “Суседства — справа агульная”, “Погляд праз аб’ектыў”. Сярод асабістых — “Школьныя музеі”, “І не страціць святое штосьці”, “Ля вытокаў духоўнасці”, “Вторая родина”. Вялікае задавальненне прыносіць стварэнне штомесячнай тэматычнай старонкі “Скарбніца”.
Не магу не ўспомніць пра сваіх выхаванак Ганну Бандарэнка і Валерыю Чарных, якія сталі паспяховымі журналістамі: іх першыя крокі ў прафесію пачыналіся ў нашай газеце, дзякуючы атрыманым ведам падчас навучання ў гуртку, якім давялося кіраваць.

Зносіны. Пастаянныя зносіны з немалой колькасцю людзей, якія прадстаўляюць кардынальна розныя сферы дзейнасці і жыцця. Менавіта гэта — у першую чаргу — мая журналістыка. У тэлефоннай кнізе каго толькі няма!
Пажарныя, ваенныя, міліцыя, прыродаахоўнікі — мужчыны ў форме заўсёды выглядаюць крыху па-іншаму, неяк брутальна, часам і падысці страшна. Але не мне. Інтэрв’ю даводзілася браць нават у генерал-маёра! І што ўжо казаць пра тое, што неаднойчы бывала там, куды большасці грамадзянскіх уваход забаронены… Вы чулі выбухі на палігоне? А я бачыла, як вылятае снарад. Вас прыпыняюць на ўваходзе ў РАНС? А мне кажуць: “Чаго цябе сустракаць? Сама ведаешь, дзе ў нас што”. Гэты спіс можна працягваць бясконца. А спартсмены, а моладзь? Без іх маё жыццё таксама было б няпоўным.
Хэштэг #нефотограф стаўлю пастаянна. Так, працуючы ў рэдакцыі і дзякуючы калегу Дзмітрыю Саўрыцкаму, навучылася карыстацца сур’ёзным прафесійным фотаапаратам. Насамрэч не такі ўжо ён і сур’ёзны, але на большасць уражанне робіць. І няма, ну няма там кнопачак “шэдэўр” і “размыць фон”. Але я не фатограф, я журналіст, які любіць здымаць рэпартажы. Добрыя знаёмыя ўжо да таго пры-звычаіліся бачыць мяне з “фотам”, што калі аднойчы разам адпраўляліся ў паездку, а я пакінула тэхніку дома, адна з дзяўчын усклікнула: “Маша, ты не ўзяла камеру?! Хутчэй высадзіце яе з аўтобуса!”. Такі паказальны жарт. А яшчэ цяпер без фотакамеры на любым мерапрыемстве не ведаеш, куды сябе дзець.
Пра сваю прафесію і працу можна распавядаць бясконца. Але той, хто з гэтым ніколі не сутыкаўся, так да канца і не зразумее, што журналістыка — гэта не пра “сяджу ў кабінеце і атрымоўваю заробак”. Пазнанне. Бясконцае пазнанне сябе, людзей, жыцця. І, натуральна, зносіны.

Праца ў “раёнцы”— разнастайная і заўсёды непрадказальная. Разна-стайная — таму што дзе толькі не давялося пабываць за гады работы! На даху пяціпавярхоўкі і ў кабіне электравоза, на гарадскіх могілках і палігоне цвёрдых камунальных адыходаў. Захаплялася прыгажосцю горада з верхняй кропкі камбіната хлебапрадуктаў і воднай гладдзю з чародамі лебедзяў і беласнежнымі лілеямі з аглядавай пляцоўкі ГЭС. Давялося весці рэпартаж з аперацыйнай падчас аперацыі остэасінтэзу і быць у рэйдзе з брыгадай “хуткай дапамогі”, прысутнічаць на пасяджэнні выязнога суда і гутарыць з прадстаўніком кітайскай кампаніі, браць інтэрв’ю ў людзей самых розных прафесій.
А чаму работа журналіста непрадказальная? Ідучы раніцай у рэдакцыю, строіш планы на дзень, якія праз гадзіну-другую карэнным чынам перакрэсліваюцца, з’яўляюцца новыя аб’екты, кароткатэрміновыя мэты, падзеі і героі. Але тое і цікава, што не заўсёды ведаеш, якія навіны, уласныя адкрыцці ці ўражанні чакаюць у бліжэйшы час.
Што ўражвае найбольш? Наяўнасць цікавых людзей. Незалежна ад сацыяльнага статусу, сферы дзейнасці, месца жыхарства. Часам у невялікіх населеных пунктах сустракаюцца такія цэласныя асобы — шчырыя, мудрыя, не сапсаваныя абставінамі жыцця, — гадзіны гутаркі з якімі пралятаюць як адно імгненне…

Працую ў газеце нядаўна. На ранейшым месцы работы заўсёды трымала руку на пульсе падзей. З прыходам у рэдакцыю нічога не змянілася: усё так жа ўдзельнічаю ў жыцці раёна і горада, але ўжо з iншай пазiцыi. Толькі падыход і адчуванні зусім другія. Калі ты арганізатар дзейства, то асноўная праца пачынаецца далёка да дня “Х”. Работа ж журналіста стартуе пасля мерапрыемства. Ты “пераварваеш” атрыманую інфармацыю і стараешся перадаць чытачу тую атмасферу, уцягнуць яго, раскрыць галоўную ідэю. Скажу шчыра, пакласці свае думкі на паперу — справа не такая i простая. Але я ўпэўнена, што хутка буду з такой жа лёгкасцю пісаць, як у свой час лёгка трымала аўдыторыю.