Звесткі, якія ўдалося ўстанавіць
пошукаваму атраду “Узлёт” Дараганаўскага школьнага краязнаўчага музея, нікога
не могуць пакінуць раўнадушнымі.

Восенню 2009 года мы адшукалі два
пахаванні часоў Вялікай Айчыннай вайны. Знайшлі сведкаў тых гераічных падзей,
запісалі іх успаміны, сабралі неабходныя дакументы і перадалі ў райвыканкам і
ваенкамат для таго, каб гэтыя пахаванні ўзялі на ўлік і былі выдаткаваны сродкі
для ўзвядзення на магілах дастойных помнікаў і агароджы. Адно пахаванне
чырвонаармейцаў-прыпіснікоў з разбітай немцамі 32-й кавалерыйскай дывізіі пад
камандаваннем А.І.Бацкалевіча. Там спачывае восем салдат, расстраляных у 1942
годзе ў в. Слопішча.

Другое пахаванне ў в.Каўгары. Там
ляжыць сям’я П.Б. Мургі, чый подзвіг апісаны ў гісторыка-дакументальнай хроніцы
Асіповіцкага раёна “Памяць”: сам Пётр Барысавіч Мурга, павешаны немцамі і
паліцаямі ў кастрычніку 1941 года, яго жонка Сцепаніда Іванаўна і сын Жэня,
расстраляныя на наступны дзень.

У ходзе пошукавай работы высветлены
шляхі адступленняў 43-й і 47-й кавалерыйскіх дывізій ад Старых Дарог па
тэрыторыі Дараганаўшчыны ў бок Глуска, знойдзена шэсць пахаванняў
герояў-кавалерыстаў. Запісаны ўспаміны сведкаў з доказамі фактаў, што ў гэтых
магілах знайшлі свой апошні прытулак чырвонаармейцы менавіта з разбітых палкоў
кавалерыйскіх дывізій. Помнікі на пяці брацкіх магілах устаноўлены адразу пасля
вайны. Вядомы прозвішчы толькі двух кавалерыстаў, пахаваных у гэтых магілах.
Яшчэ пра адну мы можам з дакладнасцю сказаць, што там ляжаць чатыры афіцэры і
камандзір палка — яго прозвішча пэўна пакуль не ўстаноўлена. Вядома, што з
рэйду не выйшлі два камандзіры: адзін быў забіты, другі — цяжка паранены і
пакінуты на лячэнне.

Нашым атрадам сабраны розныя звесткі
для аднаўлення прозвішчаў яшчэ на дзвюх безыменных магілах: брацкай — каля
Дараганаўскага ВПК і магіле лётчыка. Яго даныя мы правяраем праз ваенкаматы
адной з абласцей Украіны, таксама на сайце архіва                г. Падольска.

У ходзе работы запісаны дзесяткі
ўспамінаў. Яны не толькі ўражваюць сваёй трагічнасцю, але і робяць чуллівымі
душы дзяцей-членаў пошукавага атрада.

Жанна Караленя, кіраўнік пошукавага атрада “Узлёт”.