Адпачынак

Месца для душы

Кацярына ІВАНОВА.

k.ivanova@gzt-akray.by

Дача ёсць не ў кожнага чалавека. Ды і не ўсе маюць у ёй патрэбу. Існуе катэгорыя “дзяцей асфальту”, якія выраслі ў горадзе, жывуць у ім і грэбліва крывяцца, калі чуюць гаворку пра вясковы быт. Даводзілася сустракаць і такіх, хто сёння жыве тут, заўтра там, не мае пастаяннага прытулку і жадання асталявацца ў пэўным месцы. І ўсё ж большая колькасць гараджан, дзе б яны ні жылі і чым бы ні займаліся, час ад часу імкнецца “на перазагрузку” ў ціхі аддалены ад гарадскога тлуму куточак, дзе можна пабыць самім сабой, паназіраць за ўзыходам сонца і чмялём, што чаруе над суквеццем, сабраць жменю ягад і ўдыхнуць свежага паветра пасля навальніцы.

Садова-агароднае таварыства “Меліяратар” знаходзіцца побач з райцэнтрам. Быццам бы толькі з’ехаў з аўтадарогі — і вось табе акуратнае пасяленне з прыгожымі краявідамі. 380 участкаў у асноўным масіве і яшчэ 80 воддаль, на мяжы з САТ “Садавіна”.

Пачынаецца дачны масіў, як і належыць, з аўтобуснага прыпынку. Тут — мэтанакіравана або праездам — бываюць усе, таму размешчаныя на сцяне стэнды насычаныя ўсялякай актуальнай інфармацыяй.

Побач працякае рачулка Трубінка. Старшыня таварыства Зінаіда Алешка, якая згадзілася быць нашым гідам у падарожжы па гэтым “райскім кутку”, са скрухай расказвае, што раней месца вакол вадаёма лічылася зонай адпачынку, а зараз мае непрывабны выгляд: рака скрозь зарасла травой, пакрылася зелянінай, тут не тое што купацца, — падысці непрыемна. А яшчэ ўверх па цячэнні бабры запрудзілі яе, што перашкаджае нармальнаму вадацёку. ПМК № 95 раней добраўпарадкоўвала гэты лапік зямлі, а зараз пра яго ўсе забыліся. Да слова, кіраўнік дачнага кааператыва на пасадзе нядаўна, а таму занатоўвае ўсё, што трэба зрабіць. Забеспячэнне дачнікаў годным месцам грамадскага адпачынку — першае ў гэтым спісе, бо пад ляжачы камень, як і пад плаціну вадзяных грызуноў, вада, вядома, не цячэ.

Дарэчы, шмат чаго тут і робіцца. Напрыклад, нядаўна прайшла замена апор лініі электраперадач. А вось з аплатай за электрычнасць старшыні і бухгалтару яшчэ належыць пазмагацца. Справа ў тым, што не ўсе своечасова аплачваюць паслугу, а прасачыць, хто “халтурыць”, складана, бо для гэтага неабходна штомесяц абходзіць усе домаўладанні. А слушную прапанову — вынесці лічыльнікі на вуліцу — многія жыхары пакуль ігнаруюць. Так што ёсць над чым працаваць.

А яшчэ ўздоўж ракі на арандаваных у лясгаса землях калісьці былі агароды. Зараз большасць адмовілася ад лішняга ўчастка, і тэрыторыі знаходзяцца ў запушчаным стане. Тут таксама трэба разабрацца. Як і з рамонтам дарог, па якіх ездзяць не толькі дачнікі. ДЭУ-73, дарэчы, нядаўна дапамагло тэхнікай. Зінаіда Сяргееўна спадзяецца і на далейшае ўзаемаразуменне.

Калісьці гаспадары дач былі вельмі прагнымі да зямлі і празмерна ўвішнымі. Пераканаліся ў тым, наведаўшы дальні канец дачнага масіву, дзе раней таксама былі агароды, і немалыя. З цягам часу большасць пакідала свае зямельныя ўладанні, і толькі кавалкаў 10 па-ранейшаму засяваюцца. Самыя ўпартыя і мэтанакіраваныя вырошчваюць там не толькі бульбу, але і капусту, сланечнікі, кукурузу, цыбулю і нават парэчкі.

А навокал — прыроднае хараство. Луг, расквечаны цыкорыем, званочкамі, святаяннікам, піжмай і… залатарнікам. Апошняя культура — прыгожая з выгляду, але небяспечная з-за сваіх агрэсіўных асаблівасцей. З ёй у “Меліяратары” актыўна змагаюцца. Зінаідзе Сяргееўне добра знаёмыя месцы, захопленыя гэтым “акупантам”. З тыдзень таму была праведзена аперацыя па барацьбе з зараслямі, у якой прыняло ўдзел сем чалавек.

Гуляючы па дачным масіве, звярнулі ўвагу на тое, што на фоне акуратных домікаў і дагледжаных сядзіб ёсць і закінутыя ўчасткі, зарослыя травой. Старшыня з жалем канстатуе: акрамя 12 участкаў, якія выстаўлены на продаж, маецца яшчэ большая колькасць такіх, дзе гаспадары не з’яўляліся ўжо па 8-10 гадоў. Пабудовы прыйшлі ў заняпад, суседзям даводзіцца або самастойна змагацца з хмызняком і пустазеллем, або назіраць непрыглядную карціну, як, напрыклад, на ўчастках № 261 ці 107. Зінаіда Сяргееўна рыхтуе адпаведныя матэрыялы ў землеўпарадкавальную службу і спадзяецца рашыць і гэта пытанне.

А вось з вывазам цвёрдых камунальных адыходаў справа арганізавана добра, запэўнівае старшыня. Раз у месяц машына УКП ЖКГ забірае смецце ад прыватных забудоў. Агульных кантэйнерных пляцовак тут няма, але і з несанкцыянаванымі звалкамі разабраліся, ліквідаваўшы тыя, якія былі. Металалом збіраюць прыватныя прадпрымальнікі, а вось паасобны збор пластыку і паперы пакуль не арганізаваны.

Аўталаўка наведваецца згодна з графікам, на яе нараканняў чуць не давялося. Дачнікі-аўтаўладальнікі забяспечваюць сябе прадуктамі, набытымі ў горадзе. Дарэчы, каля 50 чалавек пражывае на Трубінцы, як у народзе называюць дачнае пасяленне, круглы год. Удалечыні ад горада і навін, але свежую прэсу атрымоўваць яны не маюць магчымасці, бо паштовае абслугоўванне тут, як і на іншых дачах, адсутнічае. Няма ў пасяленні і медыка, таму, калі ўзнікае неабходнасць, выклікаюць хуткую дапамогу.

Больш за 30 гадоў праводзяць цёплы час года на летняй кватэры Галіна і Анатоль Долгія. Іх  участак прываблівае мноствам кветак. Петунія і герань, ружы і клемаціс, гладыёлусы і тэкома — уся сядзіба расквечана яркімі фарбамі. Хочацца тут прыпыніцца, пасядзець у альтанцы або пагойдацца на арэлях. На адным з участкаў каля сімпатычнага доміка сустрэлі Мікалая Дзьячэнку, які абіраў цыбулю і часнок, што сёлета ўдаліся на славу. Завіхаліся насельнікі і на іншых участках. Падворкаў з працавітымі, увішнымі гаспадарамі на Трубінцы шмат. Некаторыя нават трымаюць жывёлу. Напрыклад, наша суразмоўца мае коз і курэй, даглядаць якіх ахвотна дапамагаюць унукі.

Пабудовы на ўчастках уражваюць разнастайнасцю: ад сціплага буданчыка 2х2 метры да шыкоўных катэджаў. Домікі-церамкі з балконамі і тэрасамі суседнічаюць са звычайнымі вясковымі хатамі, а шчыльна засаджаныя агароды — з суцэльнымі газонамі. Як каму падабаецца і гледзячы якую мэту праследаваць. Правесці водпуск або пражываць тут з вясны да позняй восені, наведвацца толькі калі-нікалі або пераехаць у гэтыя маляўнічыя мясціны назаўсёды. Выбар у кожнага свой.