Па статыстыцы,
на харчаванне па-за домам нашы суайчыннікі летась трацілі прыкладна 2,4% ад
штомесячнага даходу. Асіпаўчане таксама падпадаюць пад гэтую лічбу. Не заўсёды
месца іх працы знаходзіцца побач з жыллём, дзе можна паўнавартасна паабедаць,
таму і спяшаюцца хто ў заводскую сталовую, хто ў кафэ або нават у рэстаран.
Некаторыя ж проста абыходзяцца булачкай з чаем або так званай
“ссабойкай”, якую прыхапілі з дому. Усё залежыць ад таго, якое месца
ў жыцці чалавека займае страваванне: хвалюе асабістае здароўе — стараецца
сачыць за тым, што знаходзіцца ў талерцы. А які асартымент страў прадстаўлены ў
сталовых і кафэ горада, колькі наогул каштуе там абед?

Ад тыпу — нацэнка

Згодна з
дадзенымі сектара гандлю і паслуг райвыканкама, у нас налічваецца 79 аб’ектаў
харчавання на 4.572 пасадачныя месцы, з якіх 47 — агульнадаступныя, і яны
могуць прыняць каля 2 тысяч чалавек. Больш за ўсё сталовых — 31, затым
кафетэрыяў — 21, кафэ — 15, міні-кафэ — 5, рэстаранаў, бараў і буфетаў — па 2,
закусачных — 1. Прычым усе маюць свайго ўласніка, знаходзяцца ў ведамаснай або
іншай падначаленасці. Напрыклад, сталовых, якія належаць аддзелу адукацыі — 23,
Мінабароны — 3, заводам — 5. Зразумела, што падсілкавацца ў іх не кожны можа,
бо большасць адносяцца да за-крытага тыпу: як паведамілі спецыялісты сектара
гандлю і паслуг, для любога грамадзяніна дзверы адчынены толькі ў сталовых
“Белтрансгазу”, “Даху” і камбіната хлебапрадуктаў. Грамадзян, працуючых у
цэнтры горада, гатовы прыняць кафэ ці рэстараны, а гэта ўжо іншая нацэначная
катэгорыя, якая ў нас вар’іруецца ў межах ад 15 да 100% і залежыць ад многіх
фактараў. Так, у сталовай “Белтрансгазу” нацэнка на стравы складае ўсяго 15%,
на Асіповіцкім участку БКХП — ужо 50 працэнтаў, у кафэ “Юнацтва” — таксама, у
“Дарожным”, што на чыгуначным вакзале, дасягае 60% днём і да 80 — вечарам.
Падабаецца “Траўна”? Тут вас пакормяць абедам з 30-працэнтнай нацэнкай, а
вячэраць будзеце з 50-60-працэнтнай.

Пакорміце
любога?

Адна з
буйнейшых сталовых — на заводзе аўтаагрэгатаў. Як паведаміла загадчык
вытворчасці Наталля Кабушка, іх паслугамі штодня карыстаюцца каля 500 чалавек.
Рабочыя начных змен таксама маюць магчымасць наведаць сталовую. Комплексны абед
— 15 тысяч. Сюды ўваходзіць салата, першае, што-небудзь з мяснога і кісель або
кампот. Без-умоўна, работнікі стараюцца прапанаваць і шмат іншага, што не
ўваходзіць у комплекс. У асноўным стаўка зроблена на стравы беларускай кухні.
Акрамя пасадачных месцаў у абедзеннай зале, у наяўнасці ёсць буфет і кафетэрый.
Жадаеце марожанае або кактэйль? Калі ласка. Паслугамі сталовай карыстаюцца і
рабочыя “Сонца”. Iншы пабочны чалавек таксама можа паесці, але яму павінны
будуць выпісаць пропуск.

— А вось “Дах”
пакорміць любога, — паведаміла повар Алена. — Прычым на такую ж прыкладна суму,
як і на АЗАА. Комплексныя абеды ў нас адсутнічаюць. За дзень паслугамі сталовай
карыстаецца чалавек 150.

Людміла
Грынькова, загадчык вытворчасці сталовай з вытворчага ўчастка камбіната
хлебапрадуктаў, расказала, што іх “кропка” разлічана на 60 пасадачных
месцаў. Кормяць усіх, хто наведаецца. Частыя кліенты — ваеннаслужачыя і госці
горада, якія часова пражываюць у гасцініцы. У меню — 3 першыя стравы, 7 другіх,
2-3 гарніры, розныя напоі, смачная ўласная выпечка. Паабедаць тут можна і за 7
тысяч, калі не налягаць на мяса. Зарабіць дадатковыя грошы яны спрабуюць,
здаючы ў арэнду памяшканне сталовай для вяселляў, памінак і іншых
мерапрыемстваў прыватнага характару. Такую ж магчымасць насельніцтву
прадастаўляюць і работнікі грамадскага харчавання чыгункі, у прыватнасці — кафэ
№ 13. Праўда, цана комплекснага абеду дасягае іншы раз 25 тысяч. Пры жаданні
комплекс дазваляецца раз’яднаць. Харчуецца тут на працягу дня каля 100 чалавек,
а адна з асаблівасцей — рыхтуюцца яшчэ і абеды на спарт-сменаў-баскетбалістаў і
“хімікаў”. Ганарацца майстры кулінарных спраў чыгункі сваёй выпечкай і
паўфабрыкатамі, якія не залежваюцца на прылаўках кафетэрыя.

Даходнае месца

Кафэ “Юнацтва”
і рэстаран “Юбілейны” належаць ААТ “Гандаль” і знаходзяцца ў цэнтры горада. Па
словах загадчыка вытворчасці “Юнацтва” Наталлі Пінчук, яны працуюць з
50-працэнтнай нацэнкай. Абедзенная зала разлічана на 40 чалавек і звычайна не
пустуе. Асаблівы наплыў народу з 12 да 3 гадзін дня. У сярэднім пад’есці тут
можна таксама ў межах 25 тысяч.

— Асартыментны
пералік страў вялікі, — гаворыць Наталля Аляксан-драўна, — толькі салатаў
прапануецца да 20 найменняў. Карыстаюцца попытам нашы фірменныя стравы.
Безумоўна, кожны вырашае сам, які заказ зрабіць, але ніхто з кліентаў не
крыўдзіцца на недахоп асартыменту. Часта яшчэ адпускаем залу ў арэнду.

I, бадай,
адзін з самых папулярных пунктаў грамадскага харчавання — рэстаран “Юбілейны”,
у якім існуе дзённае і вячэрняе меню. Вырашылі паабедаць — рыхтуйце 30 тысяч,
за вячэрняй трапезай пакінеце 50 тысяч. У 5 разоў даражэй будзе каштаваць заказ
на правядзенне святочнага мерапрыемства, напрыклад, сустрэчы Новага года.  Рэстаран ніколі не пустуе. Прываблівае
наведваль-нікаў “жывы гук”. Пад яго танцуе публіка, якой іншы раз збіраецца
столькі, што яблыку няма дзе ўпасці. Менавіта гэтая дэталь не задавальняе
некаторых кліентаў, якія любяць бавіць свой час у спакойнай абстаноўцы.

Словам,
паснедаць у нашых пунктах грамад-скага харчавання можна. I якую суму гатовы там
пакінуць — вырашаць вам.

Ніна
ВIКТОРЧЫК.