Крыху больш за 5 гадоў таму ўступіў у сілу Указ
Прэзідэнта краіны № 70 “Аб мерах па ўпарадкаванні ўліку і скарачэнні колькасці
пустуючых і старых дамоў”, згодна з якім паўнамоцтвы разбірацца з сельскай
нерухомасцю былі ўскладзены на органы мясцовай улады. Аднак, сутыкнуўшыся
рэальна з гэтай праблемай, у сельскіх Саветах зрабілі вывад, што дадзенага ім
права недастаткова: распарадзіцца старымі дамамі мясцовая ўлада не можа.
Рашэнне аб тым, што дом безгаспадарны, прымае суд, куды неабходна прад’явіць
шэраг дакументаў, для афармлення якіх патрэбны грошы.

І ўсё ж на месцах стараюцца навесці парадак з
пустуючымі дамамі. У прыватнасці, усім нашчадкам, па меры магчымасці,
накіроўваюцца пісьмовыя паведамленні аб пакінутай ім спадчыне. Дзякуючы
наладжваемай сувязі многія гаспадары наведваюць свае вотчыны, прыводзяць іх у
належны стан. У выніку дамы аджываюць, самыя старыя разбураюцца, на некаторыя
афармляюцца правы на валоданне.

Але разабрацца з вясковай нерухомасцю да канца
так і не ўдаецца. Па звестках раённага Савета дэпутатаў, усяго на Асіповіччыне
налічваецца каля 440 пустых і закінутых домаўладанняў, з якіх належыць
ліквідацыі 105. Больш за ўсё нежылых дамоў у сярэднім на колькасць насельніцтва
на тэрыторыі Градзянскага сельсавета — 64, прычым палову з іх трэба разбурыць
на дровы або наогул знішчыць, каб не псавалі знешні выгляд пасяленняў.  42 такія дамы ў Дрычынскім сельсавеце, затое
ліквідаваць тут трэба ўсяго адзін запусцелы дом. Менш за ўсё нежылых
домаўладанняў у пасёлку Татарка — 6. Нізкі паказчык незапатрабаваных
памяшканняў у Ялізаўскім пасялковым, а таксама Ліпенскім і Лапіцкім сельскіх
Саветах.

— У склад нашага сельсавета ўваходзіць 26 вёсак,
дзе знаходзіцца 1.058 домаўладанняў, — гаворыць старшыня Лапіцкага
сельвыканкама Валянціна Пашкоўская. — Пустых дамоў сярод іх 24 — прыкладна
адзін на вёску. Зусім непрыгодныя для жылля два збудаванні, якія будзем зносіць
у бліжэйшы час. Работа па навядзенні парадку на зямлі, у тым ліку і з
пустуючымі дамамі, стаіць на першым месцы. Шчыльна працуем з насельніцтвам, з
асобнымі грамадзянамі вядзём перапіс-ку, адсылаем, калі патрэбна фотаздымкі,
што сведчаць аб стане, у якім знаходзіцца іх спадчына. Рыхтуем дакументы для
разгляду ў судзе. У цэлым людзі, якім дастаўся ўчас-так, разумеюць, што яго
трэба добраўпарадкаваць. Калі ж няма такой магчымасці, то выстаўляюць яго на продаж.
Знаходзяцца купцы набываць надзелы пад дачы. Так, самымі запатрабаванымі
лічацца домаўладанні ў Азярышчы і Лапічах. Прыцягваюць увагу і іншыя вёскі, дзе
ёсць водная прастора. Напрыклад, у Лочыне таксама практычна ўсе пус-туючыя
зямельныя ўчасткі хутка раскупляюцца. Наяўнасць возера, відаць, прыцягвае ўвагу
гараджан, якім за шчасце з’ехаць на выхадныя далей ад паўсядзённага шуму і
мітусні. Самае прыемнае, што нават у так званых неперспектыўных вёсках праблемы
з закінутымі дамамі не існуе. І яшчэ адзін плюс — на месцы знесеных дамоў, як
правіла, будуюцца новыя. Гэта не можа не радаваць.

— Адна справа — дом разабраць, іншая — знайсці
магчымасць скарыстаць зямельны ўчастак, каб ён не зарастаў пустазеллем, —
гаворыць старшыня Татаркаўскага пассавета Галіна Сімановіч. — Здавалася б, у
нас менш, чым у іншых Саветах, пустых дамоў, а праблемы тыя ж. Напрыклад,
існуюць дамы, у якіх ёсць законныя гаспадары, але жывуць яны далёка і не
прыязджаюць на сваю вотчыну. Гэтыя пабудовы выклікаюць заклапочанасць: знесці
іх нельга, а травой зарастаюць, іншы раз абвальваюцца дахі. Або такі выпадак:
дом быў выстаўлены на продаж, у яго з’явіліся новыя гаспадары, але амаль тры
гады там ніхто не жыве. І зноў гэта наш галаўны боль. Мясцовыя жыхары пры
жаданні маглі б выкарыстаць участак пад агарод, але ніхто не хоча апрацоўваць
лішнюю зямлю.

У Свіслацкім сельсавеце, у прыватнасці, у вёсках
Краснае і Галынка, на пустыя дамы — ажыятаж. Іх у асноўным раскупілі
бабруйчане, а таксама расіяне.

— Нягледзячы на павышаны попыт, які існуе на
ўчасткі па нашаму Савету, праблемы з пустымі дамамі ёсць, — гаворыць старшыня
Леанід Французаў. — Такіх налічваецца звыш 70. Амаль усе яны маюць гаспадароў,
большасць з якіх падтрымліваюць парадак у дварах, даглядаюць агароды. Але
трапляюцца і тыя, хто не аб’яўляецца ў вёсцы. Напрыклад, ужо год не можам
знайсці гаспадара аднаго з домаўладанняў, хаця прозвішча чалавека вядома. Вось
чакаем, што Указ Прэзідэнта № 100, які павінен уступіць у сілу 1 верасня,
дапаможа: ім прадугледжваецца рад працэдур, што павінны станоўча паўплываць на
вырашэнне пытанняў з пустуючымі дамамі.

Ніна ВІКТОРЧЫК.