Мастацтва нажываць ворагаў

Анастасія Сугака і Анжэла Петрачэнка ўпэўнены,
што ведаюць усе варыянты асіповіцкага брыдкаслоўя. Больш таго, непрыстойная
лаянка, якую чуюць, звычайна скіравана ў іх бок. Працуюць дзяўчыны ў ДУКВП
“Райсэрвіс” кантралёрамі па добраўпарадкаванні населеных пунктаў. Бачыць такіх
работнікаў на сваім двары рады далёка не ўсе, таму сустракаюць іх па-рознаму…

Заключэнне дагавораў на вываз смецця ў прыватным
сектары — адзін з абавязкаў кантралёра. Раней дамову падпісвалі толькі
жадаючыя, а цяпер заключыць такі кантракт “Райсэрвіс” павінен з кожным
домаўласнікам. Неяк не адразу верыцца, што людзі дзеля эканоміі адной тысячы
беларускіх рублёў адмаўляюцца ад пэўных выгод такога супрацоўніцтва і ідуць
насуперак заканадаўству, аднак падчас назірання за работай кантралёраў гэта
стала відавочным.

На раніцу былі запланаваны вёскі Ясянёўка і
Люлева Ясенскага сельсавета. Адправіліся туды разам з яго работнікамі на
службовай машыне. Анжэла прызналася, што ў гэты раз пашанцавала, бо здараецца,
да глухіх вёсак, дзе нават і аўтобусы не бываюць, даводзіцца дабірацца пехатой.
Дарэчы, заключэнне дагавораў — справа, сумесная з Саветамі, таму іх кіраўнікі
па магчымасці даюць транспарт. Ды і з большай ахвотай людзі прадпісваюць
“паперы” ў прысутнасці знаёмых асоб. Дарэчы, адразу завіталі ў будынак Савета. Тут
на стале ляжаў дагавор, зірнуўшы ў які, нельга было стрымаць усмешку: вялізнымі
літарамі чырвоным стрыжнем у ім было напісана некалькі разоў “скасавана”, а на
другой старонцы — “скасавана за падман і гвалт”. Гэта нейкі спадар N сам сабе
“ануляваў” дакумент і прынёс яго ў кантору. “Так часта здараецца: людзі
спачатку згаджаюцца на вываз смецця, а на наступны дзень адмаўляюцца ад
паслугі. Але ж скасаваць пагадненне такім спосабам немагчыма”, — паясняе Насця.

…Машына спынілася ў Ясянёўцы. Здавалася б, у
першым і адзіным жылым доме паселішча не павінна ўзнікнуць спрэчак: падворак
прыбраны, мабыць, гаспадары сочаць за парадкам і будуць рады дапамозе. Аднак, у
чадным памяшканні нас сустрэла адзінокая бабуля, якая на папярэджанне аб тым,
што едкі дым небяспечны для здароўя, аблаяла нас, каб хутчэй зачынялі дзверы —
цяпло ж выходзіць. Эканомія тут была відавочная ва ўсім, таму да непаразумення
падрыхтаваліся адразу. Калі жанчына даведалася, з якой нагоды мы завіталі і
хочам “здзіраць” за камунальную паслугу “ажно” 1.180 рублёў кожны месяц, яна
заняла глухую абарону: маўляў, у мяне смецця няма, а калі якое і з’яўляецца,
дык палю ў печцы ці выкідваю ў яму.

Доўга прыйшлося тлумачыць, што такі спосаб
утылізацыі адыходаў небяспечны для здароўя гаспадыні і стану прыроды. Не
забыліся і папярэдзіць, што адмова ад цывілізаванай ачысткі падворка можа
скончыцца судовай справай, а забруджванне навакольнага асяроддзя караецца
штрафам. Аднак бабуля стаяла на сваім і ўрэшце напісала адмову. Адна з
кантралёраў пазней расказала: часам ад раз’юшаных жыхароў ні заключэння
дагавора, ні адмовы не дабіцца, прыходзіцца заяўляцца ў адно месца па некалькі
разоў, што часам небяспечна. Так, нядаўна на жанчыну, калегу Анжэлы і Насці,
неадэкватны домаўладальнік спусціў сабак, і дадому ёй прыйшлося вяртацца ў
разарваным адзенні…

У Люлева абставіны склаліся найлепшым чынам:
услед за намі ехала аўтакрама, таму жыхары вёскі ў адну хвіліну сабраліся каля
машыны з прадуктамі. Тут дакумент падпісалі ўсе без спрэчак. Мабыць, спрацавала
і тое, што звычайна суседзям няёмка адзін перад адным спрачацца з афіцыйнымі
асобамі. Толькі адна старая жанчына спрабавала нас пераканаць, што нямоглая і
не здолее выставіць смецце за плот. Але, калі ўбачылі, як тая паклала ў торбу
тры батоны і чатыры боханы хлеба, якія ў суме важаць не менш мяшка адыходаў,
узніклі пэўныя сумненні ў яе шчырасці.

…У горад вярталіся цягніком. За адносна
невялікі час мы паспелі змерзнуць, сяброўская гутарка ж сагравала. Дзяўчаты
расказвалі пра свае працоўныя абавязкі, якіх даволі шмат. Апрача аперацый з
дагаворамі, кантралёры наведваюць камунальных даўжнікоў. Тут таксама не
абыходзіцца без прыгод, бо ў асноўным гэта аматары спіртных напояў, якія не
заўсёды паводзяць сябе адэкватна. Але здараецца і такое, што даўжнікамі
становяцца па важных прычынах, напры-клад, цяжка захварэў блізкі чалавек, на
лячэнне якога аддалі ўсе зберажэнні… Па-чалавечы вельмі цяжка патрабаваць
грошы ад такіх лю-дзей.

Дарэчы, нярэдка такія “хаджэнні па
неплацельшчыках” не даюць жадаемых рэзультатаў: у адрозненне ад калег з УКП ЖКГ
і ДУКВП “Во-даканал”, якія здольны адключыць цяпло ці ваду, кантралёры
“Райсэрвісу” не могуць пакараць несумленнага грамадзяніна інакш, як словам.
Таму атрымліваецца, што апошніх не асабліва і баяцца.

А яшчэ дзяўчыны ўдзельнічаюць у рэйдах па
добраўпарадкаванні, разносяць па прыватным сектары квітанцыі і афармляюць
мноства справаздач па выкананай рабоце. “Папяровай валакіты” ў Анас-тасіі і
Анжэлы дастаткова, і гэта, бадай, самы нелюбімы пункт у рабоце.

Само сабой узнікла пытанне: ці не хочацца
змяніць ім месца працы, заробак тут невысокі, а нервы патрэбны жалезныя.
Кантралёры пры-зналіся, што часам узнікаюць такія думкі, але ёсць і важкія
прычыны, якія ўсё ж утрымліваюць. Напрыклад, Анжэла знаходзіцца на гэтай
паса-дзе амаль два гады і дасканала ведае свае абавязкі, заўсёды можа даць
дзельную параду Насці — чацвёртай па ліку напарніцы за гэты час і старэйшай
сястры. А яшчэ ў дзяўчын ёсць агульная рыса характару — пастаянства. Калі і
расстаюцца яны з чым-небудзь у сваім жыцці, то заўсёды з вялікім жалем…

Тамара ГОРЛАЧ.