Субота, качкі і заказнік

Паляванне і рыбалка — адны з самых старажытных заняткаў бадай што кожнай народнасці. Але калі ў часы сівой даўніны людзі ішлі за здабычай, каб выжыць, то зараз гэта ў большай ступені забава, якая яшчэ і строга рэгламентавана дзяржавай і заканадаўствам. Асабліва апошняе тычыцца тэрмінаў рыбалкі і палявання: нельга здабываць рыбу, птушку, жывёлу, калі ў яе амаль няма шансаў зберагчыся. Таму адкрыцця дазволенага сезона шмат хто з прыхільнікаў такога спосабу баўлення часу чакае з нецярпеннем. І менавіта ў мінулую суботу адзін з перыядаў палявання стартаваў: з 11 жніўня дазваляецца здабыча вадаплаўнай і балотнай птушкі, вальдшнэпа, вехіра, голуба шызага, перапёлкі і фазана. Паглядзець, як жа аматары паходаў на прыроду са стрэльбай падрыхтаваліся да летне–восеньскага сезона палявання, вырашылі супрацоўнікі асіповіцкай міжраённай інспекцыі аховы жывёльнага і расліннага свету разам з карэспандэнтам “АК”.

Суботні дзень для інспектараў пачаўся дзесьці а 5 гадзіне раніцы: самы час для палявання на качак — найбольш распаўсюджаную вадаплаўную дзічыну. Прыродаахоўнікі накіраваліся ў адно з папулярнейшых месцаў адкрыцця сезона і ўвогуле здабычы дзікай птушкі — сажалкі ААТ “Рыбгас “Свіслач”. На досвітку тут быў проста аншлаг! Амаль з усімі работнікі дзяржінспекцыі пагутарылі, а таксама праверылі, як паляўнічыя падрыхтаваліся да “сустрэчы” з дзічынай. Дзесьці палова з прыкладна трох дзясяткаў прыпыненых здабытчыкаў прыехала да нас са сталіцы, астатнія ж — мясцовыя жыхары. Прыемнасцю аказалася тое, што парушальнікаў прыроднага заканадаўства ў гэты час на сажалках не сустрэлі: зброя, пуцёўкі і іншыя дакументы ў грамадзян былі ў належным стане. Памяталі, куды накіроўваліся! Асабіста адсвяткавалі пачатак сезона і паляўнічыя сабакі, якіх таксама тут было нямала: нарэшце гаспадары дазволілі сваім чатырохногім сябрам уволю пабегаць і здаволіць паляўнічыя інстынкты.

Апынуліся інспектары каля рыбгасаўскіх сажалак ужо каля 10 гадзін раніцы. Асноўная частка паляўнічых на гэты час цалкам здаволілася ранішнім “праменадам” і цяпер актыўна адзначала адкрыццё сезона пікнікамі на палянках і ўзлесках. Але ж некаторыя ўсё яшчэ вярталіся з вадаёмаў. Так, напрыклад, прыпынілі двух братоў — земляка і сталічнага жыхара, што цягнулі за сабой яшчэ мокрую гумавую лодку. І паляўнічая зброя, і пуцёўкі з дазволамі — усё аказалася ў належным стане. Мужчын падзякавалі за сумленнасць і накіраваліся далей.

У іспанцаў існуе традыцыйны адпачынак пасля абеду — сіеста. Нешта падобнае практыкуюць і нашы беларускія качкі: паляваць на іх у разгар дня — справа зусім бессэнсоўная і бесперспектыўная, таму і людзям прыходзіцца падладжвацца пад гэты рэжым. Але ж інспектарам расслабляцца няма калі: толькі паляваннем прыродаахоўнае заканадаўства, зразумела, не абмяжоўваецца. Тры гады таму на тэрыторыі Асіповіцкага, Кіраўскага і Клічаўскага раёнаў пастановай Савета Міністраў краіны* створаны Свіслацка-Бярэзінскі рэспубліканскі ландшафтны заказнік плошчай больш за 17 тысяч гектараў. Гэта адно з нямногіх месцаў у краіне, дзе захаваліся значныя масівы вялікаўзроставых лясоў, нізінных балот, папуляцыі раслін і жывёл, што ўваходзяць у Чырвоную кнігу Беларусі. Тут жа знаходзяцца і два помнікі прыроды рэспубліканскага значэння — Акцябрскі дуб-велікан і Брыцалавіцкі дуб-багатыр. Таму на тэрыторыі заказніка існуе шмат абмежаванняў і забарон, якія парушаць ні ў якім разе нельга. На галоўных з’ездах на абараняемую прыродную тэрыторыю стаяць спецыяльныя аншлагі з тлумачэннямі, на астатніх — інфармацыйныя таблічкі. А з улікам таго, што заказнік існуе ўжо не першы год, жыхарам навакольных вёсак сорамна не высветліць, побач з чым жа яны жывуць, і што там дазволена, а што не. Не ў апошнюю чаргу гэта тычыцца правілаў праезду: карыстацца аўтамабілем, матацыклам, скутарам, мапедам і іншымі механічнымі транспартнымі сродкамі ў межах заказніка забаронена. Выключэнне — толькі для абслугоўваючых тэрыторыю арганізацый і кантралюючых органаў. Астатнія — на веласіпедзе альбо пешшу. Вось толькі чамусьці ўсе сустрэтыя ў неналежных месцах рэйдавай групай грамадзяне рабілі вялікія вочы і казалі: “А мы ж не ведалі!”…

Пяцёра мужчын на аўтамабілі старанна даказвалі, што проста заблукалі. Але ж чамусьці іх нават зачынены шлагбаум пасярод дарогі не прыпыніў: пасунулі яго ў бок, праехалі, вярнулі на месца і рушылі далей… Пакуль інспектары гутарылі з парушальнікамі, да шлагбаума пад’ехаў мужчына ва ўзросце на так званым “мінскім” матацыкле. Але западозрыў няладнае і рэзка павярнуў назад, ды з такой хуткасцю, толькі пяткі зазіхацелі! А яшчэ адзін на скутары таксама вырашыў, што чырвона-белая перашкода — для слабакоў. “Я ж тут заўсёды ездзіў! Чаму цяпер нельга?” — гучна абураўся парушальнік. Тут жа двое мясцовых грамадзян вырашылі парыбачыць. І добра, калі б на сваіх нагах прыйшлі — зноў на аўто. І размову пачалі, відавочна, не з таго. “А я ж яму казаў, што сюды нельга ехаць, а ён мяне не паслухаў! Ну адпусціце нас… Ну я ж яму казаў…”. Ці то напаклёпнічаў, ці то за кошт брата хацеў харошым выглядаць, але ж факт — вось ён: зараней ведалі, аднак усё роўна ехалі. І хто вам тут вінаваты?

Крыху ў іншым месцы сустрэлі кампанію, якая толькі-толькі размясцілася на адпачынак — палаткі нават не паспелі ўсталяваць. “Ну як жа, мы ж кожны год тут адпачываем…”. Дзіўна, што за гэты час так і не высветлілі, на якой тэрыторыі яны знаходзяцца, тым больш што некалькі з аматараў “вылазак у лес” працуюць у непасрэдна задзейнічаных у абслугоўванні заказніка арганізацыях.

Кожны, хто ў гэты дзень парушыў рэжым абароны і выкарыстання Свіслацка-Бярэзінскага заказніка, на жаль, адкажа рублём. А сумы не малыя: штраф, што прадугледжвае арт. 15.9 КаАП за такое парушэнне, — ад 4 да 50 базавых велічынь. Звяртайце ж вы, нарэшце, увагу на інфармацыйныя знакі — колькі пытанняў адразу знікне!

Напрыканцы такога насычанага дня сустрэўся інспектарам і несумленны рыбак. На рацэ Пціч грамадзянін ужо здымаў стаўныя сеткі. Добра, што здабычы ў іх не аказалася. Але ўжо толькі выкарыстанне такіх “снасцей” наказваецца законам.

*Пастанова Савета Міністраў Рэспублікі Беларусь ад 4 лютага 2015 г. №7. Палажэнне аб рэспубліканскім  ландшафтным заказніку “Свіслацка-Бярэзінскі”.

Марыя ТАЛЕЙКА.